Het Ware, het Schone en het Goede .

[Valère]

De 3 grote uit de filosofie : het WARE, het SCHONE, en het GOEDE .


--De voornaamste activiteiten van de mens zijn ongetwijfeld denken en 'doen' .
Ook de filosofie is daarom sedert eeuwen gedualiseerd qua inhoud ; en niet enkel in materialisme en idealisme, geest en uitgebreidheid of lichaam en ziel ; maar ook enerzijds in een theoretische en anderzijds in een praktische filosofie .
--We gaan het vooral over de 'praktische filosofie' hebben ...

--Kant schreef meer dan tweehonderd jaar geleden ook enerzijds zijn 'Kritiek der zuivere Rede' en anderzijds zijn 'Kritiek der praktische Rede' .
--'Zuivere rede' is eerder diep-metafysisch van inhoud en strekking ; terwijl 'praktische rede' eerder via een zekere levenswijze de waarheid en vooral het juiste doen en laten tracht te ontwarren, om de mens te dienen en hem verder te helpen in het leven .

--Tot de theoretische filosofie behoren in het bijzonder : de ontologie (leer van het zijn en de zijnden) ; de cosmologie (leer van de wereld en zijn inhouden) ; de theologie ( de leer van het opperwezen..) ; alsook de theoretische psychologie ( de leer van de ziel zelf ) . Deze theoretische disciplines zijn van diep-metafysische aard , daar ze verder tot de kern der dingen trachten door te dringen dan de experimentele wetenschappen zoals fysica of scheikunde, enz.
--De praktische filosofie was, en is nu nog voornaamlijk samengesteld uit disciplines, waarvan de mens onmiddellijk gebruik kan maken . Zo kennen wij de logica ( de leer van het juiste denken en kennen), de ethiek of moraal ( de leer om juist en goed te handelen en te leven ), en ook nog de esthetica ( de leer van het schone en van de kunst ) De laatste drie disciplines handelen aldus concreet gezien respectievelijk over het Ware, het Schone, en het Goede .
--Ook Plato kende deze drie toppers of koppen van de filosofie reeds in zijn leer over de ideeën ; voor hem waren ze als uithangborden voor een praktische, correcte levenswijze . Ze moesten de mensen voorhouden, hoe ze het best moesten denken om tot de waarheid te komen ; hoe zij het best moesten handelen om het goede te bereiken , en hoe ze het schone moesten kennen en nastreven om tot een harmonieuse, aangenamere wereld en eigen leven te komen .

A. Hoe vindt men het Ware ...; op praktische wijze via de kennisleer, de wiskunde en de wetenschappen ; maar eerst en vooral door de logica, die zelf een systeem voor dit 'vinden' is .
--De logica kreeg zijn naam als discipline veel later, na Aristoteles, die de basis ervan legde in zijn 'organon' of logische geschriften ; die hij zelf eerder analytica of interpretatie noemde .
Toch is Aristoteles de 'uitvinder' van het beroemde syllogisme, dat als een wonder-truc aanzien werd en nog wordt ,door om via minimum drie termen en proposities de sleutel en hefboom te zijn voor een bewijsvoering . In feite is het syllogisme niets meer of minder dan een uitgewerkte vergelijking, zoals men die in de wiiskunde kent , en steunt zij op het eerste 'ken' of oordeels-principe, nl. dit van de 'identiteit' ;
A = A, of A is niet enkel A, maar ook B ; dus A = B ; dat gaat verder als B = C, waaruit volgt dat A = C, enz...; zo eenvoudig is en moet logica zijn . Een evolutie vanuit het begrip-het woord- de volzin- een of meerdere volzinnen of proposities en tenslotte de conclusie, het betoog of argumentatie ...
--Er bestaan allerlei logica's en methoden : er is aldus de 'deductie'-methode of afgeleide-methode, waarvan het syllogisme het proto-type is . En er is ook een bewijsvoering vanuit de ervaring en de feiten, die stelregels en bewijzen tracht op te stellen , nl. de 'inductie' .
-- Logica als denkleer is ook in die zin meta-fysisch, daar het ordenend beginsel in het begrippen- en geheugenbestand , de 'intellectus agens' van een transcendente oorsprong moet zijn (ook voor Aristoteles ) .
Toch blijft logica vooral een praktische discipline om beter te denken.
--Het Ware moet steeds gezocht worden om tot ware communicatie, gerede argumentatie en zelfs tot echte wetenschap en kennis te komen .
Tot daar de zoektocht naar het Ware ...

B. Wat is het Schone ? Het schone is een tweede topper voor ons streven en handelen .
--Dit schone uit zich eveneens in een gedeelte dat min of meer van meta-fysische aard is ; nl. als definitie van het 'schone' zelf . Wat is schoon of schoonheid ? Wat streeft men na om schoonheid te bereiken ? Wanneer is iets of iemand mooi of schoon ?
--Mogelijk antwoord : als iets, iemand of het beeld van iets of iemand 'bevalt', behaagt of aangenaam is . Maar wat is de voorwaarde en conditie om te bevallen, te behagen of aangenaam te zijn ? Hier ligt de diepere aard van het schone .
--Een zekere orde, harmonie en vooral een redelijkheid of logisch -zijn, staan borg voor dit behagen van iets of van iemand .
--Het ideale beeld ; of het volledig aan de definitie beantwoordend model van iets of iemand, kan en moet men schoon noemen . Een mens is werkelijk schoon te noemen als alles erop en eraan de juiste maten en proporties heeft, en harmonieus in evenwicht is . Alsdan schept hij behagen en is hij aangenaam voor zijn omgeving ...,kortom hij is een mooi mens .
--De ware grond van het schone dient m.i. gezocht te worden- ja, natuurlijk in het behagen, en aangenaam zijn ; maar dit behagen zelf vindt zijn 'grond' en principe in het redelijk of logisch zijn en functioneel en harmonieus zijn van zijn vormen en inhouden . Alles wat behaagt is aldus schoon te noemen, omdat het kritiekloos kan 'gezien' en bewonderd worden .
--Naast de theorie van het schone is er ook nog de 'kunst', die het praktische deel ervan is .
Kunst is eerst en vooral een handeling, die het ideale 'zijn' in harmonie en proportie wil bereiken ; t.t.z. het medehelpen aan de perfectie van zowel het 'zijn als de zijnden . Dit kan zich uiten in bv. schoonheidzorg, onderhoud en eveneens in imitatie via beelden, schilderijen en andere afbeeldingen zowel in plastische vormen of zelfs in woord en klank .
--Voor Plato was het beeld of schilderij slechts een secondaire en zelfs tertiaire schoonheid ; daar dit beeld slechts een afbeelding was van een persoon bv., die dan zelf maar een 'afgietsel' was van de als idee bestaande, transcendentale mens .
--Voor Aristoteles was kunst eerder een perfecte 'imitatie'- zij het meestal wel in een verbeterde uitvoering .
--Voor Kant was iets 'schoon' wanneer zijn delen zo gerangschikt zijn, dat daardoor de overeenstemming van fantasie en verstand verkregen wordt . Schoonheid moest men eerder in het toeziende subject zelf zoeken, dan in het bewonderde object ; daar het 'innere' der dingen dan toch niet gekend kon worden, en er slechts affecties van die dingen waargenomen konden worden .
--Aldus is Kunst een kunnen ; een imiteren, een aanvoelen van impressies, die door de kunstenaar door zijn eigen expressies weer naar buiten gebracht worden . Zoals eerder gezegd : kunst is de aller-
individueelste expressie van de aller-individueelste impressie of emotie ..
--Kunst wil de werkelijkheid meestal op een geïdealiseerde en verbeterde wijze uitbeelden en weergeven ; en is op zijn beurt een streven naar het 'transcendentale' perfecte, logische en redelijke ...

C. De derde topper is het Goede .
--Volgens de ideeën-hiërarche van Plato was het Goede de allerhoogste waarde, die diende nagestreefd worden .Het Goede is evenals het Ware en het Schone een abstract begrip, dat evenwel door iedereen begrepen wordt ; maar niet steeds op dezelfde wijze gezien wordt .
--Het Goede was voor Plato de Godheid zelf, en de goddelijkste onder de ideeën. Reeds eerder werd door de Epicuristen het 'goede' vereenzelvigd met het 'goede leven', dat moest gevolgd en betracht worden ... Goed- leven volgens bepaalde regels in deugdzaamheid, moed en vooral in matigheid- t.t.z. volgens de 'gulden middenweg' van Aristoteles, was het motto . Hieruit zou dan de 'gelukzaligheid' voortvloeien .
--Het Goede was vooral een ethische of morele doelstelling...Hoe leven ?... Volgens uw geweten zoals ook de Christenen dat leren ? Volgens Kant was dit te bereiken door het naleven van zijn 'categorische imperatieven' ."Leef zo, zodat uw levenswijze kan gelden als 'Wet' ..en Gebruik de mens nooit als als een middel, maar steeds als doel .."
--Leef eerlijk en deugdzaam volgens de regels van de 'logica' als het ware ; zo behoort het . Leef goed, niet enkel om tijdelijke of eeuwige straffen te vermijden ; maar vooral omdat het nu eenmaal zo 'hoort' ; en aldus de meest logische handelwijze is . Deugden moeten nu eenmaal logisch zijn...
--Leven volgens uw conscientie of geweten ; is leven volgens de Rede en de logica ; een logica die enigszins dwingend is ; maar toch een vrije keuze laat van doen of laten . De mens werd doorheen de geschiedenis steeds geloofd om zijn goede daden en gelaakt of gestraft om zijn slechte daden ; en steeds werd en wordt verondersteld, dat hij deze daden in vrijheid kan stellen . Want zonder die vrijheid van handelen, kan hij nooit verantwoordelijk gesteld worden, en is van ware ethiek geen sprake .
--Leef 'juist', zo leef je goed ; moet de 'slogan' zijn voor een goede ethiek en moraal .

--Na een beknopt overzicht gegeven te hebben omtrent de 'drie grote koppen' uit de filosofie ; moet men besluiten dat ieder van deze drie als 'idool' of voorbeeld kan gelden en moet aanzetten tot navolging .
--Alle drie doen zij een streven ontstaan naar het 'hogere' en naar het 'transcendente' .
--Zowel het Ware als het Schone en het Goede staan als ideaal torenhoog boven het gewone leven, dat om 'meer en beter' vraagt .
"Excelsior" is het motief om deze toppers te bereiken ...

--Maar, alle drie de waarden steunen werkelijk op een zekere 'logica', zowel het Ware, het Schone als het Goede moeten volgens de logische weg en redelijk handelen bereikt worden .
--De ware basis voor een praktische en goede levenswijze waarvoor het Ware, het Schone en het Goede het uithangbord zijn, is dus de logica of de redelijkheid .

--Het Ware zal wel het dichtst bij de 'logica' betrokken zijn ; omdat het tevens een 'term' of begrip is 'uit eigen huis'.
--Schoonheid eist een logische harmonie en evenwicht in alles .
--Goedheid tenslotte vraagt om een juiste en logische levenswijze en een inzicht om tot het echte 'geluk' te komen .

--De 'logica' ( de Logos ?) waarin alle streven, zowel zijn causaliteit als zijn finaliteit vindt, is dan ook het 'transcendente' zelf, waarnaar de mens in zijn vrijheid naar verlangt, naar hunkert en zelfs aanbidt .

--Die 'logica' vindt de mens in zichzelf terug, daar hij zelf deel heeft aan het 'absolute bewustzijn', dat de 'logica' zelf is ...

--Quid ?

[yopi]

Ik vind dit een mooie uiteenzetting over je denken Valère ..
Alleen weet ik niet goed wat ik er verder over moet zeggen.

Wat ik vooral mooi vind is dat je het praktische filosofie noemt.
Een omhoog streven in denken en doen met aan de horizon of in de hoogte of diepte het transcendente zelf dat deel heeft aan de Drie.

Hoe zie je het alledaagse, 'de mensen' en de wereld in het licht hiervan?
(Ik denk bijvoorbeeld aan de allegorie van de grot)
Zie je ook gevaren aan deze denkwijze?
(Ik denk aan 'suprematisme', 'elitair', misschien zelfs 'totalitair')

Kijk maar ...

[Valère]

Ik vind dit een mooie uiteenzetting over je denken Valère ..
Alleen weet ik niet goed wat ik er verder over moet zeggen.

Wat ik vooral mooi vind is dat je het praktische filosofie noemt.
Een omhoog streven in denken en doen met aan de horizon of in de hoogte of diepte het transcendente zelf dat deel heeft aan de Drie.

Hoe zie je het alledaagse, 'de mensen' en de wereld in het licht hiervan?
(Ik denk bijvoorbeeld aan de allegorie van de grot)
Zie je ook gevaren aan deze denkwijze?
(Ik denk aan 'suprematisme', 'elitair', misschien zelfs 'totalitair')

Kijk maar ...

-De mens moet gericht zijn op het transcendente ; maar het is zijn plicht vooral rekening te houden met het empirische om zichzelf niet te overstijgen .

[yopi]

Betekent dat zoiets als met beide benen op de grond blijven?

[Valère]

Betekent dat zoiets als met beide benen op de grond blijven?

-Ja, ik denk het wel . De mens moet op de grond blijven, maar moet ook naar boven zien ; net zoals de mensen in de Grot van Plato, die het moesten stellen met het zien van schaduwen, maar toch het licht zagen ...

[L D Bogaards]

De mens moet gericht zijn op het transcendente ; maar het is zijn plicht vooral rekening te houden met het empirische om zichzelf niet te overstijgen .

De mens moet op de grond blijven, maar moet ook naar boven zien ; net zoals de mensen in de Grot van Plato, die het moesten stellen met het zien van schaduwen, maar toch het licht zagen ...

Mag ik het zo begrijpen dat in jouw optiek de mens verplicht is te handelen naar de zintuigen, in het rijk der dingen - maar zich ervan bewust moet blijven dat dit niet het voornaamste is, hoe de mens dient te handelen?

Mocht ik er compleet naast zitten; kun jij jouw opmerkingen wat meer uiteen zetten?

Greetz

Lennart

[Valère]

De mens moet gericht zijn op het transcendente ; maar het is zijn plicht vooral rekening te houden met het empirische om zichzelf niet te overstijgen .

De mens moet op de grond blijven, maar moet ook naar boven zien ; net zoals de mensen in de Grot van Plato, die het moesten stellen met het zien van schaduwen, maar toch het licht zagen ...

Mag ik het zo begrijpen dat in jouw optiek de mens verplicht is te handelen naar de zintuigen, in het rijk der dingen - maar zich ervan bewust moet blijven dat dit niet het voornaamste is, hoe de mens dient te handelen?

Mocht ik er compleet naast zitten; kun jij jouw opmerkingen wat meer uiteen zetten?

Greetz

Lennart

-De mens moet handelen in de optiek dat 'er meer is' . Dit zal hem een breder inzicht geven ; zal hem een diepere reden voor alles geven ; en zal hem ook troosten in nood ...

[L D Bogaards]

-De mens moet handelen in de optiek dat 'er meer is' . Dit zal hem een breder inzicht geven ; zal hem een diepere reden voor alles geven ; en zal hem ook troosten in nood ...

Wat is dit meer in 'er is meer'?

[Valère]

-De mens moet handelen in de optiek dat 'er meer is' . Dit zal hem een breder inzicht geven ; zal hem een diepere reden voor alles geven ; en zal hem ook troosten in nood ...

Wat is dit meer in 'er is meer'?

-Dat er over meer te filosoferen valt, dan er in de filosofie geschreven staat .