Ik had deze post al klaar dus die plaats ik eerst maar ...
.................................................................................
Eén van de 'Ouden' (d.w.z. van de oude griekse filosofen) - ik ben vrij zeker dat dat Parmenides was - had een eenvoudig criterium voor waarheid, op zijn kortst geformuleerd:
'Wat is
is; Wat niet is is
niet.'
Dit kun je interpreteren als:
Als je maar goed waarneemt, kun je vaststellen of een uitspraak waar is of niet waar is. Een eenvoudige manier om denken en zijn in overeenstemming te brengen.
Nou zijn er net zo makkelijk twee praktische zaken te vinden die dit problematisch maken:
* Omdat het intuïtief juist lijkt dat wat vandaag of nu waar is, morgen en gisteren ook waar geweest moet zijn; is het een probleem dat we waarnemingen doen van zaken die er gisteren niet waren en in de toekomst ook niet. Dus dat we niet wezenlijke zaken waarnemen, maar slechts verschijnselen. Dit zou je als oorzaak kunnen zien dat 'Waarheid' in een andere (platonische) wereld geplaatst wordt als de objectief waarneembare wereld. De ware wereld en de schijnbare wereld.
Hier gaan waarheid en werkelijkheid dus uit elkaar.
* In ethiek en politiek wordt over zaken gesproken die zus of zo zijn, die niet te herleiden zijn tot een objectieve waarneming. Er kan hier zelfs bewust gelogen worden en onbewust gedwaald.
Hier gaat de eenvoudige regel van vergelijking van denken en zijn dus ook niet op. Oorzaak om het Goede daarmee ook maar te verhuizen naar de wereld van de 'Ware Werkelijkheid'.
(Ik laat het Schone maar even buiten beschouwing)
Blijkbaar (of schijnbaar?) zijn 'denken' en 'werkelijkheid' van verschillende orde.
Qua gevoel en qua intuïtie lijkt de wereld van de verschijnselen toch de meeste realiteit te dragen. Dit komt misschien doordat zonder denken deze wereld toch gewoon blijft bestaan; of waarneembaar is, ..tastbaar.
Zolang we bezig zijn is er gewoon spraken van één wereld.
Pas als we afstand nemen van het eenvoudige 'er is' kan het denken beginnen. We trekken ons als het ware terug in onszelf. In onze eigen subjectiviteit.
Als we beseffen dat we dat eerst doen en dan pas gaan denken kunnen we vragen stellen over werkelijkheid en waarheid.
Zijn we ons niet bewust van ons subject zijn komen we misschien tot bovenstaande conclusie van een gedachte of ideeënwereld naast boven of achter de objectieve buitenwereld.
Het bewustzijn van onze subjectieve wereld als we ons teruggetrokken hebben op ons zelf kan tot de conclusie leiden dat dit subjectieve de enige absolute zekerheid verschaft.
De vraag tot nu toe in deze redenering is nu:
Welke van de drie werelden is nu de Ware Werkelijkheid?
Is dat de objectief waarneembare wereld, de Ideeënwereld of de subjectieve wereld?
Toegepast op 'mijn' Adam:
Zodra Adam gaat eten van de boom van kennis van goed en kwaad, zal hij gaan lijken op een mens in de huidige staat.
Het zal het begin zijn van een vorming van een eigen wereld, die het meest direct voor hem toegankelijk zal zijn. Burger van zijn eigen wereld.
Door zijn zintuigen zal hij burger worden van de objectief waarneembare wereld van de verschijnselen.
Doordat hem allerlei gedachten invallen zal hij zich als burger van een ideeënwereld beschouwen.
Wat zouden wij nu Adam kunnen vertellen over het Ware en het Goede?
Dat hij in 1, 2 of 3 werelden burger is?
En wat verder nog?
..............................................................................................
Alain
ik denk dat waarheid te kennen is,
maar mensen willen hem niet kennen,
want dit zou ten koste gaan van het individu,
terwijl ik juist denk, dat het ten koste gaat van het individu, als deze de waarheid niet kent.
Met bovenstaande vragen er bij:
* Het vereist een behoorlijke inspanning om helder na te denken over wat waar en wat werkelijk is. Een reden om dit maar achterwege te laten of in relativisme te vluchten.
* De opdringerigheid van de gewone werkelijkheid waar niet nagedacht hoeft te worden om zijn werkelijkheid zonder meer aan te nemen is prima leefbaar zonder dit soort vragen te stellen.
* De waarheid ontwijken als een soort zelfbescherming (zoals jij suggereert) een derde reden.
Hoewel deze bescherming ook een goede functie vervult om te voorkomen dat mensen zichzelf verliezen.
Nu wordt wel gezegd dat mensen zichzelf moeten verliezen om plaats te maken voor de waarheid en het goede. Dat zou kunnen maar dan wel in vrijheid en in een relatie met die waarheid. Anders zou een schepsel geen schepsel hoeven te zijn en bestond alleen die waarheid en het goede en verder niets.
Mijn vraag hierbij is: Wat is de zin van de 'objectief waarneembare wereld' en de 'eigen subjectieve wereld'? Dus naast de zin van de ideeënwereld ...
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)