Als een kind zo verbaasd

Zit je ergens mee, ben je nieuwsgierig hoe anderen hier over denken, hoe pakken wij dit aan? Stel hier al je vragen.
Gesloten
Leon

Als een kind zo verbaasd

Bericht door Leon » 13 jun 2016, 16:19

Klopt dat wel? Taalkundig? Die d in verbaasd?
Het is in ieder geval geen persoonsvorm, want je kan er geen verleden tijd van maken. En dan zou het een d moeten zijn omdat het ook verbaasde met een d is.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 15 jun 2016, 15:02

"Als een kind zo verbaasd [zijn.]"
"[Hij was] als een kind zo verbaasd."
Lijkt mij gewoon het voltooid deelwoord.

Terwijl

"Als een kind zo verbaast [, dan verbaasde het.]"
De 3e persoon is.

De zin is eenvoudigweg niet af, vandaar misschien de verbazing?
(Hier geeft overigens de werkwoordsvorm 'verbaasd' al wel ondubbelzinnig de bedoeling van de zin weer: "Wie doet wat?", immers. Daar schuilt weer een stukje taalflexibileit, dat bij juiste spelling niet aan de volledige grammatica voldaan hoeft te worden. Dat is dan echter wel de voorwaarde.)

Het verbaast de volwassene wel. Verbaasd zei hij dan ook: "Verbazende kinderen verbazen verbazend de verbaasde volwassende. Hoe verbazingwekkend."
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 15 jun 2016, 16:34

Kan verwarrend overkomen, maar in ieder geval is het met "zich" in de zin duidelijker

Hij heeft zich verbaasd (verbaasde blikken)
Het kind verbaast zich.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 15 jun 2016, 19:57

Dan verander je wel de betekenis van het werkwoord, je gaat dan van het onovergankelijke 'verbazen' naar het overgankelijke 'zich verbazen':

1. Hij verbaast (ononvergankelijk)
a. Hij is verbaasd.

2. Hij verbaast zich (overgankelijk)
b. Hij is zich verbaasd

Hoewel correct, klinken 1. en b. toch wat raar.

"Als een kind zo verbaasd" versus "Als een kind zich zo verbaasd"
Zit in mijn oren toch een (subtiel) verschil tussen.

"Hij is verbaast", lijkt overigens wel te kunnen. In het geval je spreekt over iemand die onlangs van baas gewisseld is. Maar dan betreed je het Opperlans, dunkt me, met het nieuwe werkwoord 'verbasen'. "De verbaaste werknemer was verbaasd over de onaangekondigde verbasing." Of overgankelijk: "De baas verbaasde zich dat de werknemer zich had verbaast." Als het kind dus verbaast zou zijn, zou het dan andere (pleeg)ouders gekregen moeten hebben?

"Ai Mij, Ik ben Verbaast!" Zei God.

Hm, leuk spelletje hoor die Taal. 't Is net Lego: 1 blokje anders en je krijgt opeens een ander ding.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 15 jun 2016, 20:43

Hij verbaast het publiek van filosofieforum.nl met zijn uitleg.
Het publiek van filosofieforum.nl heeft zich verbaasd.
Hij heeft zich verbaasd dat negatieve reacties uitbleven.
Het publiek verbaast hem telkens weer.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 15 jun 2016, 20:59

Het verbaasde publiek vraagt zich misschien wel af, wat deze verbazende uitleg eigenlijk met filosofie te maken heeft. Zich verbazend vraagt hij zich op zijn beurt af, wat het er niet mee te maken heeft. Verbazend genoeg, lijkt zelfs de oorspronkelijke vraag ermee te maken te hebben. Boven alle verbazing uit bleek zelfs de reactie op de reactie niet negatief te zijn.

Verbazingwekkend!
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 08:34

Exemplarisch.

Als een kind zo verbaast, krijgt het vast een rol in een tv-programma.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 17:14

ik zat te kloten met:

ik ben nu veel beheerster/beheersder. Volgens mij toch het laatste dat goed is. Beheerster is meer een soort vrouwelijke God.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 17:20

mag waarschijnlijk niet in overtreffende trap met -er of -est

maar meer beheersd zijn zal het zijn

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 16 jun 2016, 19:38

Beheersd komt niet voor. Het ww is beheersen, de verleden tijd is beheerste, en beheerst is het voltooid deelwoord.

In trappen van vergelijking:
Beheerst - beheerster - meest beheerst (omdat beheerstst niet makkelijk uit te spreken valt)

"Ik ben nu veel beheerster", is dus goed.
(In meer opzichten dan taalkundig misschien?)
;)

Je zou ook nog het onvoltooiod deelwoord kunnen gebruiken:
"Ik heb mij een zich beheersend karakter aangemeten."
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 19:43

zich beheersen is toch heel wat anders dan beheersen van een klas bijvoorbeeld?

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 16 jun 2016, 19:51

Beheersen is sowieso contextgevoelig:
"De meester beheerste de zich beheersende klas uiterst beheerst, je kon merken dat hij zijn vak beheerste."
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 19:56

ja dan is het zichzelf beheersend

nadat de ouders een voetbalwedstrijd ouders-kinderen hadden meegemaakt, waren zij veel meer zichzelf beheersend aan de zijlijn.
beheersden (vt) zij zichzelf veel meer.

ik denk het laatste.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 19:58

of om het makkelijk te makken: "hadden zij veel meer zelfbeheersing aan de zijlijn"

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 19:59

maar goed wat is nu weer "zelfbeheersing aan de zijlijn" als je dat kan lezen als iets van was die aan de lijn hangt...of iets wat aan de lijn gegeven wordt...

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 20:01

toonden de ouders meer zelfbeheersing terwijl zij aan/bij/naast de zijlijn stonden...

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 16 jun 2016, 20:12

("beheersten" is de vt, niet "beheersden")

Zowel de taaladviesdienst (onderdeel van genootschap OnzeTaal) als diverse stijlgidsen zullen je van het advies voorzien dat als je niet zeker bent van de spelwijze, je de zin beter anders kan formuleren. Zeker als op die manier dubbelzinnigheden voorkomen kunnen worden.

Commentaar kom toch meestal vanaf de zijlijn? Zelfs al is het beheerst commentaar?
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 20:14

de beheersende klasse, toch niet de beheersente klasse, ik maak er maar wat van...

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 20:15

nou het geschreeuw werd minder van langs de lijn.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 16 jun 2016, 20:44

"de beheersende klasse" kan wel. Dan gebruik je het tegenwoordig deelwoord, maar het klinkt eerder als een contaminatie (heersende klasse).
Of is het "de zich beheersende klasse"?

Vergelijkbaar met de Engelse gerund, maar die wordt in het Nederlands praktisch niet gebruikt.
"Wat doe je?" - "Ik ben lezende een boek" (I am reading a book)
"Ik ben een boek aan het lezen", is meer algemeen gebruik.
("I am a book on it to read", is daarentegen weer Lubberiaans)
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 16 jun 2016, 22:58

is het nu echt beheerste emoties en niet beheersde emoties?
Laatst gewijzigd door Leon op 17 jun 2016, 09:10, 1 keer totaal gewijzigd.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 17 jun 2016, 00:03

Als je je emoties beheerst, zijn het beheerste emoties. Doe je dat niet, worden ze ineens beheersend.
Niets geks aan toch? Vrij normaal wel.

(Natuurlijk kun je in het plaatselijk patois wel "beheersde" horen, maar dit wijkt af van Standaardnederlands.)
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 17 jun 2016, 21:37

(Je had je bericht aangepast)

Het blijft 'beheerste', met beide betekenissen:
Beheerste emoties (jij weet je te beheersen)
of
Beheerste emoties (je emoties worden beheerst)
(Waarschijnlijk voelt 'beheersde' voor jouw als een van deze twee aan.)

Licht je het niet toe, blijf je dichter, of je "beheers" nu met een 'd' of met een 't' schrijft.

Het mooiste is natuurlijk als emoties zich eens wisten te beheersen, dan zijn het echt beheerste emoties naar beide betekenissen.
Maar er staat 'of', dus dat is dan weer Utopiaans.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 18 jun 2016, 10:20

beheerste emoties - door een ander worden jouw emoties beheerst.
beheersde emoties - jij hebt zelf jouw emoties onder beheersing.

ook al klopt het niet, zo begrijp ik het...

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 22 jun 2016, 22:39

Ik beheersde mijn emoties
impliceert
Mijn emoties zijn beheersd.

Dat staat al niet mooi en het klinkt nog minder.

(Net alsof er iemand, als een tovenaarsleerling, meester is van mijn emoties)

Ik beheerste mijn emoties.
Mijn emoties zijn beheerst.

Aah! Dat is al een stuk beter.
:greins:
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 22 jun 2016, 22:43

Misschien zit ik begripsmatig beheersen en overheersen door elkaar te halen.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 22 jun 2016, 22:51

Wat een verkeerd 't'-je al niet teweeg kan brengen.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 22 jun 2016, 22:53

En toch ben ik de boze boeman, als ik er op wijs.

Onbegrijpelijk, ergens.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Gebruikersavatar
memeticae
Posts in topic: 13
Berichten: 6523
Lid geworden op: 07 jun 2014, 02:30
Contacteer:

Bericht door memeticae » 22 jun 2016, 23:16

He, maar, ho, kijk eens hier.

Als ik dus iemand naar zijn of haar taalgebruik vraag, ben ik dus eigenlijk per defintie kwetsend bezig.

Nu ja, als dat het begrip ten goede komt, zal ik tenminste het taalgebruik van die mensen aan de kaak stellen.

Net zoals ze dat bij mij mogen doen.

(Ik maak uit principe geen spelfouten, soms glipt er eentje tussendoor, maar meestal is het stam+t: Ik vindt. Ik gooi dat op mijn Haagse dialect. Altijd wel een 't'je over, die moet je ergens kwijt.)

En over het algemeen blijft het kwetsen bij de gekwetste die niet wil tonen dat hij gekwetst is.

Maar anoniem is het al veel makkelijk je gevoelens uit te spreken.

Daarom pleit ik nog steeds voor een forumontmoeting: Zodat men eens kan zien over wie men het heeft.

Maar ik begrijp ook wel dat het makkelijker is om vanuit de anonimiteit te oordelen.

Maar begrijp dan wel dat ik meer waarde hecht aan de uitspraken van hen die ik wel ken, dan andersom.

Ik zou graag willen dat ik met Göthe geconverseerd zou hebben.
Nu kan ik dat slechts in mijn dromen

Niet eens een verloren kans.
Ijdele hoop meer.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
Begrijpen en verstaan is hetzelfde als meten zonder gissen.

Leon

Bericht door Leon » 23 jun 2016, 20:36

Verwarrende werkwoorden
(fragment)
Lopen wordt liep,
maar hopen niet hiep.

Laten wordt liet,
maar praten niet priet.

Stinken wordt stonk,
maar hinken niet honk.

Mogen wordt mocht,
maar drogen niet drocht.

Winnen wordt won,
maar pinnen niet pon.

Vallen wordt viel,
maar ballen niet biel.

Zitten wordt zat,
maar spitten niet spat.

Schenken wordt schonk,
maar denken niet donk.

Weten wordt wist,
maar meten niet mist.

Zullen wordt zou,
maar vullen niet vou.

Zwemmen wordt zwom,
maar klemmen niet klom.

Ja. Maar waarom?
Joke van Leeuwen. Uit: Waarom een buitenboordmotor eenzaam is. Stichting Ons Erfdeel vzw, 2005.

Gebruikersavatar
Ondersteboven
Posts in topic: 1
Berichten: 425
Lid geworden op: 03 jan 2016, 20:04
Contacteer:

Bericht door Ondersteboven » 15 okt 2016, 19:58

Waarom is Leon een gast geworden en geen lid meer?
We see what we are shown

Gesloten

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten