Wat vanzelfsprekend is komt voort uit aannames. Men denkt van sommige aannames dat men ze deelt met iedereen of dat ze universeel geldend zijn. Zo kan je de opmerkingen maken “Is de lucht blauw?” als iets dat heel vanzelfsprekend zou zijn.
Filosofen houden er van om de discussie te openen over vanzelfsprekendheden. De lucht is soms ook grijs, of wit met wolken, soms geeft de zon een oranje gloed, of is de nachthemel zwart met puntjes licht van sterren of het schijnsel van de maan. Zo is iets vanzelfsprekend en toch niet.
Als men nu een hele precieze formulering maakt onder welke omstandigheden de lucht wel blauw zou zijn kan men uiteindelijk toch bevestiging krijgen, en zo zou men de filosofische discussie kunnen zien als manier om te komen tot heel precieze uitspraken. Een uitnodiging tot grote en strenge zorgvuldigheid.
Er is dan misschien een aanname, die als heel vanzelfsprekend kan worden gezien, dat grotere zorgvuldigheid kan zorgen voor minder conflicten en betere samenwerking. Misschien is dat in sommige gevallen ook wel zo, maar ik zou wel willen zien wat dit in filosofische discussie zou opleveren. Ik denk namelijk dat niet automatisch minder conflicten ontstaan door zorgvuldigheid, dat zelfs het tegenovergestelde mogelijk is, en dat er dus hoogstens een correlatie is tussen zorgvuldigheid en minder conflicten, die dan echter niet als bewijs kan gelden voor een lineair verband.
Als het gaat om minder conflicten en betere samenwerking is het van belang dat men voor zichzelf van het eigen standpunt overtuigd kan blijven, maar zorgvuldigheid is op zich geen garantie dat het eigen standpunt juist is. Juistheid van standpunten is eerder een uitgangspunt dat conflicten verder opvoert, waarbij het laten varen van eigen standpunten, het niet zo streng vasthouden aan de eigen waarheid, conflicten kan oplossen.
Er is misschien ook een aanname, die als heel vanzelfsprekend wordt gezien, dat waarheid objectief kan helpen om te bepalen wie in conflicten gelijk heeft. Toch zijn er vrij eenvoudig waarheden te ontdekken waarbij conflicten blijven bestaan. Bijvoorbeeld over de hoogte van een schadevergoeding of gevangenisstraf. Er is bepaalt dat er sprake is van schuld, maar wat is nu een rechtvaardige straf?
Mijn ervaring met de Nederlandse compromiscultuur is dat niemand echt tevreden lijkt te zijn, maar misschien dat wel de gemoederen bedaard zijn. Een compromis is voor niemand de optimale oplossing, maar puur pragmatisch, door tegengestelde standpunten, vaak wel de enige oplossing die alle partijen een beetje gelijk geeft.
Bij filosofie lijkt het nooit te gaan om het compromis. Zorgvuldigheid is meer een gereedschap om uit te komen bij één absolute waarheid. Het staat aan de kant van de arrogante mens, die dan vanuit de basishouding “ik ok, jij niet ok” dan in zichzelf kan geloven. De zorgvuldigheid gebiedt om hierbij aan te geven dat een arrogante basishouding de noodzaak, om erg de best te doen om in zichzelf te kunnen geloven, met zich meebrengt. Het vooruitgangsdenken, waarbij het idee is dat de wereld verbetert kan worden, zal hierop waarschijnlijk gebaseerd zijn.
Autoriteit lijkt soms van de vanzelfsprekendheid uit te gaan, dat arrogantie terecht is. Sommige mensen houden heel erg van autoriteit en anderen juist niet, waarbij dit duidelijk het punt kan zijn. Er is echter niets mis met een meer assertieve autoriteit die meer van het basisuitgangspunt “ik ok, jij ok” lijkt uit te gaan. Het is dan min of meer logisch dat een dergelijke autoriteit zich niet perse richt op vooruitgang.
Vanzelfsprekendheid
-
Verwijderde gebruiker
De grootste online "ruzies" heb ik hier op dit forum gehad. Dat toont niet aan dat het meer of minder vanzelfsprekend is dat filosofie conflicten voorkomt.
Verder een leuk bericht, Neus. Aannames en standpunten: het geeft een mens houvast, maar geeft wrijving tussen mensen als er schijnbare onenigheid over is.
Verder een leuk bericht, Neus. Aannames en standpunten: het geeft een mens houvast, maar geeft wrijving tussen mensen als er schijnbare onenigheid over is.
-
neus
-
neus
Dat is waar, het kan zijn dat ik als te vanzelfsprekend aannam dat filosofie doelgericht is. Misschien is het juist mogelijk om met filosofie doelen los te laten. Al zie je, denk ik, mensen veelal het omgekeerde doen.okke schreef:De grootste online "ruzies" heb ik hier op dit forum gehad. Dat toont niet aan dat het meer of minder vanzelfsprekend is dat filosofie conflicten voorkomt.
.-
neus
-
Verwijderde gebruiker
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 7 gasten