Filosofieforum.nl

Het idee bestaat dat de overgrote meerderheid van Duitse volk niets wist (of wilde weten) van de genocide en de wreedheden. Ik moest denken aan de inleiding die Jonathan Littell schreed in De Welwillende (2008) over genocide en totale oorlog. Hij schrijft dat de moderne geschiedenis afdoende heeft bewezen dat iedereen, of vrijwel iedereen, in een bepaalde combinatie van omstandigheden doet wat hem wordt opgedragen.

Hieronder het (lange) citaat:

• "Zoals volgens Marx geldt dat de arbeider vervreemd is van het product van zijn arbeid, zo geldt voor de genocide of voor de totale oorlog in hun moderne vorm dat de handelende persoon vervreemd is van het product van zijn handelen. Dat is zelfs zo wanneer de ene mens een geweer tegen het hoofd van de andere mens drukt en de trekker overhaalt. Want het slachtoffer is daar door andere mensen gebracht, tot zijn dood is door nog weer anderen besloten, en de schutter weet dat hij slechts de laatste schakel is in een lange keten, dat hij zich niet méér vragen hoeft te stellen dan het lid van het vuurpeleton dat in vredestijd iemand fusilleert die hiertoe krachtens de regelen der wet is veroordeeld. Het is toeval, weet de schutter, dat hij degene is die schiet, dat zijn kameraaddeel uitmaakt van het kordon en dat de derde man de vrachtwagen bestuurt. Hoogstens kan hij proberen om met de bewaker of de chauffeur can plaats te ruilen. Nog een voorbeeld, niet ontleend aan mijn persoonlijke ervaring, maar aan de historische teksten die in overvloed voorhanden zijn: het vernietigingsprogramma voor zwaar gehandicapten en geesteszieken die in Duitsland werden verpleegd, het euthanasieprogramma. Hierbij werden de zieken, die op grond van een wettelijke regeling waren geselecteerd, in een gebouw ontvangen door beroepsverpleegsters, die hun gegevens noteerden en hen uitkleden; artsen onderzochten hen en brachten hen in een afgesloten ruimte; een medewerker zette de gaskraan open; anderen maakten de ruimte schoon; een politieman stelde de akte van overlijden op. Na de oorlog ondervraagd, antwoorden al deze personen stuk voor stuk: ik, schuldig? De verpleegster heeft niemand om het leven gebracht, zij heeft niets anders gedaan dan zieken uitkleden en kalmeren, handelingen die bij haar beroep horen. De arts heeft evenmin iemand gedood, hij heeft eenvoudigweg een diagnose bevestigd aan de hand van criteria die door andere instanties waren opgesteld. Degene die de gaskraan opendraait, die dus qua tijd en plaats het dichtst in de buurt van een moord komt, verricht een technische taak onder toezicht van zijn superieuren en van de artsen. De schoonmakers die de ruimte leeghalen, doen een karwei dat niet alleen noodzakelijk is voor de hygiëne, maar ook nog buitengewoon weerzinwekkend. De politieman houdt zich aan de voorgeschreven procedure door de dood te constateren en te noteren dat die is opgetreden zonder schending van de geldende wetten. Wie draagt er dan schuld? Allemaal, of niemand? Waarom zou de arbeider die het gas moet opendraaien, schuldiger zijn dan dan de arbeider die met de zorg voor de verwarmingsketels, voor de tuin of voor transportmiddelen is belast?
  
  [...] Nog eens, voor alle duidelijkheid: ik probeer niet te zeggen dat ik aan bepaalde feiten niet schuldig zou zijn. Ik ben schuldig en u niet, mooi zo. Maar u zou toch in staat moeten zijn tegen uzelf te zeggen dat u ook zou hebben gedaan wat ik deed. Misschien met minder inzet, misschien ook met minder wanhoop, maar tocj op de een of andere manier. De moderne geschiedenis heeft meen ik intussen afdoende bewezen dat iedereen, of vrijwel iedereen, in een bepaalde combinatie van omstandigheden doet wat hem wordt opgedragen: en neemt u mij niet kwalijk, maar er is weinig kans dat u een uitzondering bent, net zomin als ik. Als u geboren bent in een land en in een tijd waarin niemand uw vrouw en kinderen komt vermoorden, en waarin ook niemand u komt vragen andermans vrouw en kinderen te vermoorden, prijs dan de Heer en ga in vrede."

Doet me denken aan een artikel dat ik gelezen heb over massa-psychose.

Ken je de film The Wave?
En Das Experiment?

Ik ken beiden van naam en ben oppervlakkig bekend met het "Stanford County Prison" experiment; in ieder geval met de resultaten. Ik heb beide films niet gezien.

Ik ken de onderzoeken en de films. Het is precies waar ik de hele tijd voor waarschuw. Mensen voeren de handelingen uit door te handelen naar een regelbasis: vergelijking. Wanneer men zich ten volle beseft wat de handeling is, of wat men doet, zonder te vergelijken, zal men dat niet uitvoeren.

Tja ik kan me voorstellen dat het soms moeilijk kan zijn om het het grotere geheel te zien. Voor wie werk ik nu eigenlijk, en wat doen zij eigenlijk. Dat zijn vragen die men bij aanvang van een dienstverband misschien stelt, maar tijdens het werk zelf wordt je daar denk ik een soort van blind voor.

Arjen schreef:Het is precies waar ik de hele tijd voor waarschuw.

Deze waarschuwing is dan (tot nu dan) bij mij in ieder geval niet expliciet duidelijk geworden. Wel is er bij mij misschien het idee opgekomen dat regelbasis leidt tot psychosen mede door de discussie hierover in het topic anarchisme. Maar het is denk ik voor het eerste dat je het zo expliciet zegt, wat ik goed vind overigens

Ik zeg het ook verkeerd. Het is niet zozeer het feit dat iemand die vergelijking zou maken, het is hoe die persoon daarmee omgaat. Men kan dat soort vergelijkingen een bepaalde waarheidsbasis geven, die dan tot gevolg heeft dat het geobserveerde iets anders zou worden dan het is: een vorm van projectie.

Daarom zeg ik vaak: blijven opletten, blijven denken, blijven vragen! Vooral tegen mensen die aan het "niet nadenken, meedoen" syndroom lijden en mij er in mee proberen te trekken. Mensen die mij gaan vertellen dat ik niet modebewust ben of dat ik ook weer eens wat vaker moet gaan stappen of vertellen dat Griekenland zo'n fantastisch land is ... om (vervolgens) op het strand te gaan liggen bakken

We leven in de tijd dat de bewustzijns ziel zich aan het ontwikkelen is. Wat me daarbij wel opvalt is dat een HELEBOEL mensen helemáál niet bewust wil zijn, ze gaan veel liever als kip zonder kop verder met hun 'normale' leventje.

@ Jeroen:
Misschien moet je die mensen leren om niet te refereren, maar te definiëren?

Men kan dat soort vergelijkingen een bepaalde waarheidsbasis geven, die dan tot gevolg heeft dat het geobserveerde iets anders zou worden dan het is: een vorm van projectie.

Je bedoelt een vorm van manipulatie door mensen met betrekking op wat er gebeurd om ons heen? Degenen die dit het meeste doen zijn met name de media en de politici. Een gezonde dosis argwaan, is altijd welkom lijkt me. Blindelings vertrouwen op wat er gezegd wordt is niet goed, ik probeer altijd zoals ik dat geleerd heb tijdens mijn geschiedenislessen de betrouwbaarheid van de bronnen te achterhalen, door te vragen, wie zegt wat, wanneer, waar en waarom? Daarom mensen die iets in de media zeggen, zijn hier bewust van daarom zullen zij bewust dingen zeggen en ook achterhouden als zij daar belang bij hebben. Zolang je je daar bewust van bent, kan je denk ik ook de belangen sneller zien.

Mtheman schreef:Ik kan me voorstellen dat het soms moeilijk kan zijn om het het grotere geheel te zien. Voor wie werk ik nu eigenlijk, en wat doen zij eigenlijk. Dat zijn vragen die men bij aanvang van een dienstverband misschien stelt, maar tijdens het werk zelf wordt je daar denk ik een soort van blind voor.

Ik denk dat het praktisch onmogelijk is om het grote geheel te zien.
In jouw voorbeeld kan je er bijvoorbeeld wel achter komen wie je werkgever is, maar wordt het moeilijk om te achterhalen wie er allemaal invloed heeft op jouw werkgever en op welke wijze. Het grote geheel is daardoor niet te overzien.

Niet als je je er niet in verdiept nee

En anders wel?

Wel eerder, als je het gaat uitzoeken wie wie beïnvloedt en welke belangen er spelen zal je eerder het grotere geheel zien. Of het mogelijk is om er achter te komen zal dus praktisch gezien waarschijnlijk moeilijker liggen. Maar als je er achter kan komen dan is het dus mogelijk, maar daarvan ben je dus afhankelijk van de openheid van je baas en de mensen die andere mensen beïnvloeden. Dus betreft het praktisch onmogelijke moet ik je gelijk geven, dat het wel moeilijk zal zijn om dat soort informatie te achterhalen.

Stel; ik wil mijn auto verzekeren. Hoe kan ik achterhalen of de maatschappij bij wie ik een verzekering afsluit 'koosjer' is of niet?

Proberen te achterhalen wie er werken, of er mensen rondlopen met een strafblad, proberen informatie te verzamelen van andere gebruikers die eerder in aanraking zijn geweest met die autoverzekering. De historie van het bedrijf nagaan. KvK gegevens checken. Kijk dat dit een hoop moeite is kan ik me voorstellen, maar het levert wel een completer beeld op over het bedrijf. Dat wil dan nog niet zeggen dat het ook daadwerkelijk een koosjer maatschappij is, maar je merkt wel of het helemaal niet goed zit of wel.

De eerste hit van google gaf FBTO aan. Ik weet het niet persoonlijk, maar ik ga er van uit dat daar zeker mensen met een strafblad werken.

Raad je mij aan om de KvK-gegevens op te vragen en de geschiedenis van FBTO na te gaan, voordat ik een keus maak of ik er wel of niet een autoverzekering afsluit? Zou jij dat zelf doen als je een verzekering af wilde sluiten?

NOOT:
Het is heel erg gemakkelijk om het grotere geheel te zien. Het enige wat een individu daarvoor hoeft te doen is proberen te achterhalen hoe de dingen op zichzelf werken, in plaats van hoe de dingen op dat individu inwerken. Daardoor wordt het subjectieve beeld verworpen door het individu.

@ Okke, nee ik zal geen KvK gegevens opvragen van FBTO, maar indien er weinig gegevens bekend zijn van een verzekeringsmaatschappij dan wel. Maar omdat FBTO wel een algemeen bekende verzekeringsmaatschappij is, zou dat niet noodzakelijk moeten zijn, omdat je bijvoorbeeld wel genoeg ervaringen van andere mensen over een verzekering bij FBTO te vinden zal zijn. Let wel dat deze ervaringen bijna altijd negatief zullen zijn, daarom is het denk ik van belang om te kijken naar waarover de mensen klagen en of jij dat ook een probleem zou vinden en of het een recentelijk probleem is.
Nou ja zoiets...