Hoe de wereldgeschiedenis te duiden?

[yopi]

Hoe de wereldgeschiedenis te duiden? En zijn actuele ontwikkeling?

Dat heb ik altijd het lastigste gevonden en ook het meest tricky.
Als zo'n duiding zich op grote schaal vermenigvuldigd komt er altijd grote ellende van. Behalve als naar oudere duidingen denkt als de christelijke of de budhistische. Maar die zijn ook vaak virulent gebleken. Ook in de actuele oorlogen en strijdtonelen.

Er wordt dan ook wel gesproken over gevaarlijke denkers.
Ik hoef ze niet op te noemen (hoop ik).

Maar toch ben ik benieuwd of iemand zich er hier over wil uitspreken.
Ongevaarlijk genoeg hier.
Toch?
Niet dan?
Nou dan!
(de Rotterdamse dialectiek)

[Verwijderde gebruiker]

Ik moet bij het duiden van de wereldgeschiedenis denken aan de bijbel. Dat die in de jaren zeventig en tachtig bron was om vrede mee te predikken. En dat diezelfde bijbel in het begin van de twintigste bron was om slavernij en rassenongelijkheid mee te verklaren.

Onze geschiedenis kleuren we in vanuit het punt waar we nu staan. Is dat lastig of tricky? Dat is voor mij in ieder geval reden om bescheiden te zijn en niet te stellig te willen zijn.

[yopi]

Daar ben ik het mee eens.
Alleen dacht ik bij tricky meer aan oorlogen die het gevolg zijn van denkers en hun ideologieën.
En ik wil in dit topic juist graag dat mensen niet voorzichtig zijn in dit topic.

[neus]

De wereldgeschiedenis zie ik vanuit de rol van vragende. In de Engelse taal heeft men de term “on demand”, naar behoefte, alleen hebben we het dan meer over geestelijke behoeften dan lichamelijke behoeften. De wereld, in mijn ogen is “supplier”, voorzienend, het levert. De wereldgeschiedenis is de geschiedenis van de aflevering en natuurlijk zijn er levensvormen die zich hebben weten aan te passen aan de aflevering als in hun eigen behoeften voorzienend.

Ook zonder levensvormen, of met heel andere levensvormen, zou het afleveren in de geschiedenis doorgaan. We zouden kunnen zeggen dat door levensvormen, cultuur, er nieuwe afleveringen cq. producten gaan ontstaan.

Het procudentschap nemen levensvormen over van de natuur.

In onze actuele cultuur is een overdaad aan producten en zelfs zodanig dat men zich af kan vragen in welke behoefte of wiens behoefte nu precies wordt voorzien. Want de gevolgen van productie lijken soms juist tegen de behoefte in te gaan (vervuiling, schaarste).

Het is alsof je even meelift met een trein, maar de trein dendert door ver voorbij de bestemming waar je eigenlijk had willen zijn en de trein gaat te snel om er nog vanaf te springen.

In de behoefte is in eerste instantie voorzien (van A naar B) maar B is gepasseerd en C komt snel dichterbij, waar C de plaats is waar we niets te zoeken hebben, of beter niets te vragen hebben.

De leverende natuur blijft de leverende natuur, en gedurende 15 minuten tijdens het totale leven kan geleverd zijn wat echt was waar we behoefte aan hadden, maar wij kunnen ons niet langer aanpassen aan de nieuwe lijn producten die de natuur voor ons heeft, zelfs al bijna niet meer voor de nieuwe lijn producten die de cultuur voor ons heeft.

Uiteindelijk is die levensvorm superieur die elk willekeurig product van de natuur kan gebruiken en niet de levensvorm die slechts heel specifieke producten wil. Kieskeurigheid wordt onze ondergang.

[yopi]

Ik stelde me de antwoorden meer abstracter voor geloof ik.
Maar ik vind dit een mooie insteek en misschien ook wel een goede conclusie voor de toekomst.

[neus]

Meer Hegeliaans? het "EINDE VAN DE GESCHIEDENIS"?

[memeticae]

Mijn grootvader zaliger placht te zeggen:"Van geschiedenis heeft geen mens ooit wat geleerd"

En, hoe paradoxaal ook, hij heeft gelijk.

[neus]

De hermeneutische cirkel?

[memeticae]

Ouroboros.

In de wiskunde het teken van oneindigheid, wat er gebeurt als je deelt door nul.
(tegenwoordig staat er een tilde boven: complexe oneindigheid)

En, heel toevallig, het plaatje van "ons" nieuwste (jongste?) lid op dit forum.

[neus]

De geschiedenis herhaalt zich misschien desondanks en daarom kunnen we er niets van leren.

Ik word 3 augustus vijftig

[memeticae]

vandaag is het 100 jaar geleden dat de eerste wereldoorlog begon.

[memeticae]

Verdomme, toch weer goed gegokt ... leeuw.
(hoewel ik dat niet meer kan bewijzen)

ik ben van 1 maart '69. Goed jaar, zeggen ze.

:)

Over rollen gesproken .........................

[yopi]

Meer Hegeliaans? het "EINDE VAN DE GESCHIEDENIS"?

Bijvoorbeeld. Ik bedoelde eigenlijk geloof ik: Meer algemeen zonder de betrekking tot individuele personen of jij zelf.
Ik besef dat het een moeras is waar je eigenlijk liever niet in wilt verzinken, maar het irriteert me mateloos dat nou niemand er echt grip op kan krijgen, inclusief ik zelf.
Een bewustzijnsgeschiedenis of een geschiedenis van de ontwikkeling van het zelf(bewustzijn) ligt me het meest denk ik als het om algemene mensheidsontwikkeling gaat. Als het om omgeving, cultuur gaat ligt me het meest de globaliseringsperioden, zoals Sloterdijk die beschrijft in het tweede deel van zijn Sferentrilogie.

[neus]

Laat ik nog een poging wagen, vanuit een soort holisme:

De geschiedenis is aangekomen in een eindtijd. Een eindtijd is altijd tevens een begintijd. Om te kunnen overleven moet je in eindtijden begintijden zien, lukt dat niet meer dan is dat het begin van het einde.

[yopi]

De vorige poging was al goed. Ik heb er tot nu toe niets speciaals verder over te zeggen.

De geschiedenis is aangekomen in een eindtijd. Een eindtijd is altijd tevens een begintijd. Om te kunnen overleven moet je in eindtijden begintijden zien, lukt dat niet meer dan is dat het begin van het einde.

Evolutie en devolutie. Voor een mens is zijn perspectief er op inderdaad van doorslaggevend belang. Als iedereen dat niet doet zullen de 'laatste mensen' het aardrijk beerven en zal dit 'begin van het einde' een soort warmtedood zijn en misschien een terugval naar het dierlijke of meer een mierenmaatchappij. De laatste situatie noem ik altijd de overwinning van de korfgeest: Errug holistisch.

[neus]

ik heb het wel eens eerder genoemd, ik denk dat een korfgeest superieur is, omdat dan de grotere eenheid samenhang heeft en aldus sneller blijvende kwaliteiten kan hebben.

[yopi]

Dat is natuurlijk zo. Maar ik ben bang voor uitsluiting van afwijkende individuen en/of minderheidsgroepen.

[neus]

Ah ok, ja dan moet je zien dat die ook een functie hebben in het geheel...dat is nog niet zo makkelijk omdat je dan overzicht nodig hebt.

[yopi]

Met tegenculturen en subculturen gaat dat wel. Het probleem is dan meer lichamelijke en psychische 'afwijkingen', geniën kunstenaars en zo.

Er is eigenlijk altijd wel sprake van een soort korfgeest en er zullen dan altijd mensen zijn die er niet in passen. In de natuur 'verdwijnen' die, maar in een menselijke samenleving zou dat anders moeten zijn. Een korfgeest zo als ik die bedoel is dus een natuurlijke korfgeest die bij mensen soms terug dreigt te komen. Als er in de toekomst nog iets overkoepelends zal komen stel ik me voor dat die zowel verzorgend als liberaal is. Met respect voor vrijheid en aandacht voor bijzondere mensen. Die zijn immers vaak een 'begin'.

Die misschien functioneert zoals memeticae een keer heeft beschreven in zijn verhaal van zeven, dat verklaart hoe spreeuwen zulke mooie vluchten kunnen maken.

[neus]

Het is heel moeilijk om een overkoepelende visie te hebben als je jezelf binnen de groep houdt. Je moet al jezelf buiten de groep geplaats hebben om het totaaloverzicht op de groepsdynamiek te hebben. Soms lukt het misschien wetenschappers/psychologen om groepsdynamiek wel te beschrijven binnen de groep, maar die hebben harde feiten nodig, terwijl de eerste de beste buiten de groep direct ziet wat er aan de hand is, maar daar wordt natuurlijk niet naar geluisterd.

Misschien moet af en toe het "herplaatsen" plaatsvinden, zodat daarna de inzichten van de herwonnenen gebruikt mogen worden.

[yopi]

Sauwelios heeft een duiding gegeven in het topic Nietzschisme.

Machiavelli was de Magus van de moderniteit, maar onder meer Bacon en Descartes hebben even grote hoogten bereikt, die ze echter in dienst van het Machiavelliaanse project hebben gesteld--en met overweldigend succes. De moderniteit is/was het tijdperk van de wetenschappelijke verovering van de natuur; de postmoderniteit--het nihilisme--is eigenlijk een tussenfase (vandaar dat "is/was"); het Nietzscheaanse tijdperk zal het tijdperk van de wetenschappelijke huldiging van de natuur zijn. (Het Homerische was het tijdperk van de religieuze huldiging van de natuur, en het Platonische dat van de religieuze verovering van de natuur.)

Zie ook dat topic.

[yopi]

Ik vraag Sauwelios hier dan ook wat ik me voor moet stellen van een wetenschappelijke huldiging van de natuur en hoe dat dan uit het huidige postmoderne nihilisme zou moeten groeien. (Niet kritisch bedoelt. Gewoon een serieuze vraag)

[Sauwelios]

Ik vraag Sauwelios hier dan ook wat ik me voor moet stellen van een wetenschappelijke huldiging van de natuur en hoe dat dan uit het huidige postmoderne nihilisme zou moeten groeien. (Niet kritisch bedoelt. Gewoon een serieuze vraag)

Ik had al overwogen mijn interpretatie van de Westerse geschiedenis hier te formuleren, en jouw vraag geeft de doorslag.

Ik onderscheid twee parallelle, maar steeds minder losstaande ontwikkelingen. De ene begint bij de oude Joden en de andere bij de oude Grieken. Eerstgenoemde heb ik in mijn essay "Nietzsche contra Wilders" vrij uitvoerig beschreven (naar boven scrollen; m'n Engelse vertaling is de nieuwste versie); laatstgenoemde zeer beknopt, maar met veel ondersteunend geciteer, in mijn topic "The Four Aeons: Platonic, Machiavellian, Nietzschean, Homeric". Ik zal beide hier opnieuw formuleren.

De eerste fase is zeer obscuur; ik zal dan ook beginnen met de tweede, hoewel ik in mijn beschrijving van de Griekse kant wel wat over de eerste zal zeggen. De tweede fase is de fase waarin zowel de Grieken als de Joden voornamelijk onzichtbare goden hadden. In het geval van de Grieken betekent "voornamelijk" hier dat de onzichtbare goden de voornaamste goden waren; in het geval van de Joden, dat, àls ze al meerdere goden hadden (ter ondersteuning hiervan zie Patais The Hebrew Goddess), deze dan toch zeker allemaal onzichtbaar waren. Met "onzichtbaar" bedoel ik hier niet dat ze niet afgebeeld of zelfs uitgebeeld werden:

• "[W]e may distinguish between cosmic gods like the Sun--gods whose possible existence is manifest to sight--and Olympian gods, about whom there is only hearsay[.]" (Seth Benardete, The Bow and the Lyre, pag. 5.)

Uit Benardetes boek, dat een zeer nauwkeurige lezing van de Odyssee is, maak ik op dat de voornaamste vernieuwing van de filosoof Homerus de promotie van de Olympische goden tot de hoogste goden en daarmee de demotie van de kosmische goden tot lagere goden was. Om uit te leggen wat het nut hiervan was wil ik toch weer uitgebreid citeren:

• "If--and he [de filosoof] is convinced that it is so--man's reason for existence and his distinction from other animals is his exercise of intelligence and his ability to know, if such knowledge is predicated on questioning convictions and opinions and investigating everything, and if a political community denies the need for such an investigation and makes it impossible, then that political community has already decided in favor of the view that the proper aim of political life and of man himself is to gain greater efficiency in attaining ends that are not specifically human but are more elaborate versions of ends pursued by certain other animals--pleasure, wealth, honor, and so forth. It is at this point that the classic conflict between philosophy and the political community begins." (Muhsin Mahdi, Alfarabi and the Foundation of Islamic Political Philosophy, pag. 16-17.)

Met andere woorden: een gemeenschap die niet door filosofen geregeerd wordt is een beestachtige gemeenschap, geen menselijke.

• "After being a witness to the inhumanity of which man is capable [nl. bij de--kannibalistische--Laistrygonen], Odysseus might believe that only a drug as powerful as Circe's could fully domesticate man. The price would be the loss of speech [ho logos!] (cf. [Odyssee] 10.408-20). The possibility of such a 'city of pigs' is shown to Odysseus after he has democratized his rule and thereby allowed not only for occasional rebelliousness, which he can for the moment suppress, but also for his defeat when the going gets too hard for his men and numbers count more than sense (10.428-48; 12.278-97). Homer has thus juxtaposed two political considerations that seem to be of different orders. The theme of bestiality culminates twice, first among the Laestrygonians and then with Circe's swine. The latter points, by way of contrast, to a humanity that, though it belongs to man as man, is not open to every man, since what he is necessarily he is not necessarily unless he knows that that is what he is necessarily. Without that knowledge he can be enchanted and made subject to perfect rule[.]" (Benardete, op.cit., pag. 87.)

Odysseus is zeg maar Homerus' Zarathustra, een fictieve filosoof. Een filosoof is iemand die de natuur wil kennen en dit vroeg of laat ook leert. Odysseus leert dit terwijl hij onderweg is om zijn mannen van Circe te redden:

• "Although he [Hermes] tells Odysseus to take the moly and go with it, Circe does apparently not see it, for else she would have known at once that he was Odysseus, about whose coming Hermes had already informed her. If, then, Odysseus was not carrying the moly, he would have had either to swallow it or rub it on himself like a salve (cf. 10.392). Neither action is at all likely; Hermes dug the moly out of the ground then and there. What Hermes does with the moly is to show Odysseus its nature (phusis): 'It was black in its root, and its flower like milk; the gods call it moly, but it is hard for mortal men to dig up, but the gods can do everything.' If the decisive action is the showing forth of its nature and not the revelation of its divine name, as if it were a magical charm, then the moly in itself is irrelevant. What is important is that it has a nature, and the gods' power arises from the knowledge of its nature and of all other things. To dig up the moly is to expose to the light its flower and its root; they belong together regardless of the contrariety in their colors. It is this exposure and understanding of the nature of things that is difficult but not impossible for men. Odysseus, then, would be armed with knowledge. This knowledge saves him from Circe's enchantment. Her enchantment consists of transforming a man into a pig, with its head, voice, bristles, and build, but the mind (noos) remains as it was before. His knowledge, then, is the knowledge that the mind of man belongs together with his build. They are together as much as the root and flower of the moly. There cannot be a change in one without a corresponding change in the other. Menelaus's encounter with constant becoming, in which there are no natures, must have been an illusion. 'There is in your breast,' Circe tells Odysseus, 'a mind that does not admit of enchantment' (10.329)." (Benardete, op.cit., pag. 86.)

Omdat de meeste mensen deze eenheid niet kennen zijn het in feite beesten, maar omdat ze haar in theorie wel kunnen kennen kun je ze met alleen je logos zindelijk maken:

• "If man cannot live except politically, he must live with men who, if they do not know what constitutes man, must have a version of the knowledge of what constitutes man that does not preserve, however much it may reflect, the nature of man. Homer indicates that a most powerful version of that knowledge is summed up in the word 'Hades.' 'Hades' splits body and soul apart in a peculiar way: the soul retains the looks of the body, and the mind vanishes entirely. Hades distinguishes man from everything else. Men go to Hades, all other animals just die (10.174-75). This distinctiveness of man, whether exaggerated or not, imposes on man certain constraints. The prohibition against cannibalism takes the form of a general prohibition, whether it be through inhumation or cremation, against man being consumed by any wild beast." (Benardete, op.cit., pag. 88.)

De naam Hades, Grieks Haidês, is een samentrekking van a-hidês, waarin de aspiratie (de h) veroorzaakt is door het wegvallen van de letter Wau uit het Griekse alfabet; oorspronkelijk was het a-widês. De Griekse Wau komt overeen met de Hebreeuwse Vau: a-vidês, "ongezien, onzichtbaar" (vgl. a-tomos, "ongedeeld, ondeelbaar"). Wat Homerus introduceerde was het idee van onzichtbare goden die al je schaamtelijke daden zagen en je daar na je dood eeuwig voor straften. Hiermee was hij in feite de wetgever van de Griekse herenmoraal, en daarmee de stichter van een daadwerkelijke beschaving. Zoals Ron Carter schrijft:

• "The culture of the ancient Greeks forms the cornerstone of Western civilization." (Carter, The Coming of Civilization, pag. 67.)

***

De derde fase volgt op wat ik in mijn Wildersessay "stap nul" noem. Dit is een zeer noodlottige stap. In Israël wordt de Joodse krijgerskaste uitgemoord: zie Nietzsches Antichrist, paragrafen 24-26. In Athene gelooft de jeugd niet meer in de oude goden.

• "As a time of splendor that passed into a time of decay and loss, the time in which Plato set his dialogues suffered from what could be thought the ultimate loss, the unprecedented, once-for-all-time death of the gods of Homer and Hesiod. That dying would be slow--when gods die, men play with their shadows in caves for centuries, said Nietzsche the philosopher of the death of our God--but the essential events in the death of the Homeric gods occurred during Socrates' lifetime. It was not only the war and the plague that cost the young men of Athens their belief in the gods, it was the Greek enlightenment as well, for it actively schooled the best Athenian young in a lightly veiled skepticism about the gods while mocking ancestral or paternal submission to them and counseling its students on just how to make the best use of the piety of others. [...] Instead, they need to be given--to have stamped into them while they're still somewhat plastic--new grounds for the permitted and prohibited, new reasons for being the gentlemen their still active decency wants them to be. [...] Couches and tables imaged Homer's deed of creating a whole world of civility; reins and a bridle image what the souls of those raised in Homer's civility now need, subject as they were from birth to the power of Homer's music, flute music powerful to excite and depress thumos." (Lampert, How Philosophy Became Socratic, pp. 4, 288 en 387.)
  
  "While displaying the philosopher's nature and grounding his right to rule in his nature, the Republic shows what compels such a nature to descend to rule at just this point in Athenian and Greek history: Homeric rule is breaking down, the Homeric gods are losing their hold on the young. In that crisis the wise man finds himself compelled to ensure that the Critiases not rule, that the many lovers of honor freed into unrestraint by the Greek enlightenment not rule, because they lack the knowledge possession of which alone can make rule a benefit." (Lampert, op.cit., pag. 225.)

Behalve voor mensen die de goden direct kwaad deden of trachten te doen was eer de Homerische beloning en schande de Homerische straf:

• t is his [Achilles'] tomb that makes him conspicuous both now and in the future. Achilles dies but not his name. Hades is needed in order that Achilles may enjoy, if only counterfactually, the reality of his name." (Benardete, op.cit., pag. 148.)

De Platonische vervangingen voor eer en schande zijn respectievelijk zaligheid en onzaligheid, heil en onheil. Nietzsche noemt het Christendom niet voor niets "Platonisme voor 't volk". Vergelijk een verwant Platonisme voor het volk, de Islam:

• "Concerning philosophy, al-Ghazâlî said that its practitioners held three opinions not shared by the rest of the Muslim community: that the world has always existed and was not made out of nothing, that God knows universals rather than particulars, and that rewards and punishments in the world to come pertain to souls or spirits rather than bodies." (Mahdi, op.cit., pag. 23.)

Hier zien we "prachtig" hoe het Platonisme, Plato's exoterische leer, nog gevulgariseerd is: volgens Plato had de wereld altijd bestaan; zijn Ideeën of Vormen waren dingen als de Idee van een stoel, in tegenstelling tot specifieke stoelen; en de posthume beloning die hij zijn gelovigen voorhield was de gelukzalige, geestelijke visie van de Ideeën, niet het naar bed gaan met 72 maagden.

***

De vierde fase bestaat uit het Humanisme--de secularisatie van de Christelijke moraal--en de moderniteit, de verwerping van de Middeleeuwse fysica, die Aristoteliaans was, en daarmee van de Christelijke metafysica, die daar onontwarbaar mee vervlochten was geraakt.

• "The Machiavellian strategy succeeded in its one great aim [nl. in "crush[ing] Christianity's spiritual tyranny"]; but by adopting its enemy's means and conscripting science into the service of propaganda, it caused philosophy to fall prey to a new tyranny, the tyranny of supposed enlightenment via science." (Lampert, Leo Strauss and Nietzsche, pag. 144.)

Dan komt er een tussenfase: het postmodernisme, dat ik terugvoer tot een misinterpretatie van Nietzsche door in de eerste plaats Heidegger. Of beter gezegd, het postmodernisme is in feite het nihilisme dat Nietzsche voorspelde, het verwerpt alleen de uitweg die hij gevonden had--mijns inziens op basis van Heideggers fundamentele misinterpretatie. Maar misschien is het daar nog niet aan toe--iets dat Nietzsche óók voorspelde.

Waarheen leidt de weg voorbij het nihilisme? Ik denk uiteindelijk "terug", naar een nieuw voor-Homerisch tijdperk--een tijdperk vóór een nieuwe Homerus. Want dit is wat Nietzsche's voornaamste vernieuwing is: het stellen van limieten aan de wetenschappelijke verovering van de natuur, welke verovering natuurrampen tracht te voorkomen of te beperken--natuurrampen zoals een Zondvloed...

• "[...] the passage in the Odyssey, where Hermes shows Odysseus a certain herb which he could use for protecting himself and his fellows against Circe. Now in this context, the gods can do everything, the gods are omnipotent one can say, but it is very interesting what this concept means in this context. Why are the gods omnipotent? Because they know the natures of all things, which means, of course, they are not omnipotent. They know the natures of things which are wholly independent of them and through that knowledge they are capable of using all things properly." (Strauss, "Progress or Return? The Contemporary Crisis".)

Is dit niet een prachtige beschrijving van de moderne mens? De moderne mens is een god, hij heeft wetenschap van de natuur en kan de natuur daarom eindeloos manipuleren. Dit is een groot probleem, maar waarschijnlijk niet eens zozeer om de redenen die je zou verwachten:

• "Nature was not always a problem. It became a problem because of a fact, something that arose in our history, the willful conquest of nature. Once again, this is no random complaint about the Baconian-Cartesian conquest of nature through an infinity of devices. Strauss's essay has shown that nature has become a problem because of the conquest of human nature in a very precise sense, namely, elimination of one of the two natural human types. The Baconian-Cartesian technological conquest of nature is only a means, if an indispensable means, to the achievement of the ideal of the large majority, universal comfortable self-preservation, which makes the other type expendable.
  The victory of the autonomous herd is the highest, the most difficult problem, the problem presented to the philosopher by our history. How can the problem be solved? Nietzsche cannot do without nature; he must reinstate nature or assign limits to its conquest, where the relevant conquest is the abolition of the order of rank of the natures. How is this to be done? Through the creation of a new morality, a new good and bad which will provide a sense of what is ultimately worth doing and what is no longer permitted. With this conscious creation of values the truly complementary man fulfills the commission granted him to maintain in the world the order of rank." (Lampert, op.cit., pag. 104-105.)

Zoals ik in een e-mail aan Lampert schreef:

• "By willing the eternal recurrence, i.e., by having the eternal recurrence as one's highest ideal, one manifests oneself as an Übermensch, a Dionysus, a complementary man, or however you wish to call it. And for those who do not love reality enough to desire its eternal recurrence, that manifestation can be what the eternal recurrence itself cannot, their highest ideal. 'I am not sufficiently well-disposed toward reality to wish for its eternal recurrence; but I wish I was! I wish reality or I myself would be so changed that I should wish with all my heart for the eternal recurrence'... What the Übermensch does is, he shows that it's possible to be that well-disposed toward reality as it is.
  
  "What has attracted you, a self-proclaimed non-philosopher, to philosophy? Was it that which the philosopher desires, wisdom? Or was it the philosopher himself, men like Nietzsche, Plato, Bacon, and Descartes? Are not they the great erotics who arouse in non-philosophers the eros that makes them devote themselves to philosophy? Makes you, for example, withdraw from society for protracted periods of time to write book upon book showcasing the brilliance of such men? Something you will probably keep doing, if possible, until the day you die? These questions are of course rhetorical, and I think your kind of activity is the highest kind for a non-philosopher. You cannot and need not glorify reality itself; that must be left to actual philosophers. What suffices is to glorify them, as those who glorify reality. For by doing so, you illuminate the way that they paved for their kind." (Sauwelios, "Re: The ideal of the natural man.")

[Sauwelios]

Ik vergat nog het cultuurrelativisme te noemen, de "Joodse" parallel van het "Griekse" postmodernisme. De aanhalingstekens mogen duidelijk maken dat de twee ontwikkelingen eigenlijk niet meer van elkaar te scheiden zijn; dit was zelfs al het geval in het laat-antieke en middeleeuwse Christendom, dat evenzeer door het Neoplatonisme als door het Jodendom beïnvloed was. Twee citaten mogen dit illustreren:

• "Hitherto every great age of humanity grew out of Bodenständigkeit (rootedness in the soil). Yet the great age of classical Greece gave birth to a way of thinking which in principle endangered Bodenständigkeit from the beginning and in its ultimate contemporary consequences is about to destroy the last relics of that condition of human greatness. Heidegger's philosophy belongs to the infinitely dangerous moment when man is in a greater danger than ever before of losing his humanity and therefore--danger and salvation belonging together--philosophy can have the task of contributing toward the recovery or return of Bodenständigkeit or rather of preparing an entirely novel kind of Bodenständigkeit: a Bodenständigkeit beyond the most extreme Bodenlosigkeit, a being at home beyond the most extreme homelessness." (Leo Strauss, "Philosophy as Rigorous Science and Political Philosophy".)
  
  "Most men dread the rootless, aimless lives forced upon them by the liberal discrediting of tribal-civic piety. This dread was responsible for the Jewish denial that destruction of their temple disproved the existence of their gods. Instead they claimed that their defeat and enslavement were god's way of testing or punishing them. In time that same god would empower the messiah to re-establish their tribal sacrifices in their temple. However, a god capable of effecting this miraculous resurrection of illiberalism no longer could be merely concerned with his own people: 'Formerly he had only his own people (Volk), his chosen people. Then he, just as his people, went wandering into foreign places ... that great cosmopolitan.' He became the one god of all men; the tribal piety of victorious Judaism was transformed into the monotheism of defeated Judaism[.]" (Harry Neumann, "The Case Against Liberalism", met citaat uit Nietzsches Antichrist, paragraaf 17.)

Hoewel Heidegger Nietzsches filosofie fundamenteel verkeerd begrepen heeft, is zijn eigen filosofie er zeker niet mee in strijd (vgl. Nietzsches gemisinformeerdheid over het Darwinisme). Zo schrijft Strauss in een ander essay uit hetzelfde boek (Studies in Platonic Political Philosophy):

• "The variety of cultures that have hitherto emerged contradicts the oneness of truth. Truth is not a woman so that each man can have his own truth as he can have his own wife. Nietzsche sought therefore for a culture that would no longer be particular and hence in the last analysis arbitrary. The single goal of mankind is conceived by him as in a sense super-human: he speaks of the super-man of the future. The super-man is meant to unite in himself Jerusalem and Athens on the highest level." (Strauss, "Jerusalem and Athens".)

Mijn Nietzscheaanse toekomstvisie, of Nietzscheaanse-toekomstvisie, is er een waarin Europa, het Westen, de wereld één cultuur is, een ware cultuur:

• "Kultur ist vor allem Einheit des künstlerischen Stiles in allen Lebensäusserungen eines Volkes. Vieles Wissen und Gelernthaben ist aber weder ein nothwendiges Mittel der Kultur, noch ein Zeichen derselben und verträgt sich nöthigenfalls auf das beste mit dem Gegensatze der Kultur, der Barbarei, das heisst: der Stillosigkeit oder dem chaotischen Durcheinander aller Stile." (Nietzsche, David Strauss der Bekenner und Schriftsteller, kapittel 1.)
  
  "Tausend Ziele gab es bisher, denn tausend Völker gab es. Nur die Fessel der tausend Nacken fehlt noch, es fehlt das Eine Ziel. Noch hat die Menschheit kein Ziel.
  Aber sagt mir doch, meine Brüder: wenn der Menschheit das Ziel noch fehlt, fehlt da nicht auch--sie selber noch?--" (Nietzsche, Also sprach Zarathustra, "Von tausend und Einem Ziele".)

Dit toekomstige volk echter, de ware mensheid, zal tragisch gezind zijn...

• "Der Einzelne soll zu etwas Ueberpersönlichem geweiht werden--das will die Tragödie; er soll die schreckliche Beängstigung, welche der Tod und die Zeit dem Individuum macht, verlernen: denn schon im kleinsten Augenblick, im kürzesten Atom seines Lebenslaufes kann ihm etwas Heiliges begegnen, das allen Kampf und alle Noth überschwänglich aufwiegt--das heisst tragisch gesinnt sein. Und wenn die ganze Menschheit einmal sterben muss--wer dürfte daran zweifeln!--so ist ihr als höchste Aufgabe für alle kommenden Zeiten das Ziel gestellt, so in's Eine und Gemeinsame zusammenzuwachsen, dass sie als ein Ganzes ihrem bevorstehenden Untergange mit einer tragischen Gesinnung entgegengehe; in dieser höchsten Aufgabe liegt alle Veredelung der Menschen eingeschlossen; aus dem endgültigen Abweisen derselben ergäbe sich das trübste Bild, welches sich ein Menschenfreund vor die Seele stellen könnte. So empfinde ich es! Es giebt nur Eine Hoffnung und Eine Gewähr für die Zukunft des Menschlichen: sie liegt darin, dass die tragische Gesinnung nicht absterbe. Es würde ein Weheschrei sonder Gleichen über die Erde erschallen müssen, wenn die Menschen sie einmal völlig verlieren sollten; und wiederum giebt es keine beseligendere Lust als Das zu wissen, was wir wissen--wie der tragische Gedanke wieder hinein in die Welt geboren ist. Denn diese Lust ist eine völlig überpersönliche und allgemeine, ein Jubel der Menschheit über den verbürgten Zusammenhang und Fortgang des Menschlichen überhaupt.--" (Nietzsche, "Richard Wagner in Bayreuth", kapittel 4.)

[yopi]

Bedankt Sauwelios ..

Na een eerste snelle lezing wil het er bij mij niet zo in eigenlijk.
Dus ik twijfel of ik me hier verder in wil verdiepen.
Ik vind Nietzsche's gedachtegoed te complex om er zo iets uit te halen.
In een paar steekwoorden: Amor fati versus dat tragische; Eén doel voor de mensheid in een tragisch levensgevoel versus de Bovenmens; Ik zie geen tekenen in de beschouwing van de huidige cultuur die op zoiets wijzen.
De eeuwige wederkeer versus ondergang van de mensheid. En nog veel meer tegenstrijdigheden/mogelijkheden. Vandaar: te complex.

Maar het staat.
Wat mij betreft past het in een idee van Peter Sloterdijk die reageert op de post-moderne idee van het 'einde van de grote verhalen', nl. dat de grote verhalen tot nu toe niet groot genoeg zijn geweest.
Dit topic heb ik denk ik geopend met zo iets in mijn achterhoofd.

..........
((Als het me uitkomt zal ik eens zoeken naar een interpretatie van Zarathustra van Peter Sloterdijk dat hier verband mee houdt.
Het heeft te maken met waarom Nietzsche nu juist die naam heeft gekozen. Laten we zeggen de oud-Perzische Zarathustra of Zoroaster.
Deze had een leer van twee elkaar eeuwig bestrijdende krachten, kortweg licht (de Zon) en duister (Ahriman). Deze zet zich voort in de egyptische cultuur. En daar heeft Sloterdijk iets mee. Maar dat ben ik kwijt.))

[neus]

Yopi, mag ik hier iets op zeggen?

traditioneel is het wereldbeeld: "vroeger was het beter", waarmee men het vertrouwde koesterde en het andere afwees. Bij Nietzsche zie je het tegenovergestelde, met het concept van Übermensch, de belofte van de toekomst, werd in één klap de gehele geschiedenis als minderwaardig weg gezet., en ontstond een nieuw wereldbeeld: "in de toekomst is het beter"( de geschiedenis is poep) daarmee wijst Nietzsche het vertrouwde af en koestert het andere. men zou kunnen zeggen dat Nietzsche voor het eerst echt gastvrij is.

Omdat de traditionele boodschap "vroeger was het beter (nu en later is Vreeselijk!" zo dramatisch gebracht wordt zag Nietzsche de noodzaak om zijn boodschap ook dramatisch te brengen.

[yopi]

Als ik het goed begrijp houdt jou bezig: Het dramatische.
Bij mij is het momenteel: Het tragische, wat ik diep voel.
(Ook naar Sauwelios, waarom ik hem zo slecht kan beantwoorden ...)

Het is trouwens een open topic hoor ... Ik hoor liever meer mensen.

[neus]

eilandbewoners, niet perse tragisch...

maar vertel wat is tragiek anders dan drama?

[Sauwelios]

Bedankt Sauwelios ..

Na een eerste snelle lezing wil het er bij mij niet zo in eigenlijk.
Dus ik twijfel of ik me hier verder in wil verdiepen.
Ik vind Nietzsche's gedachtegoed te complex om er zo iets uit te halen.
In een paar steekwoorden: Amor fati versus dat tragische; Eén doel voor de mensheid in een tragisch levensgevoel versus de Bovenmens; Ik zie geen tekenen in de beschouwing van de huidige cultuur die op zoiets wijzen.
De eeuwige wederkeer versus ondergang van de mensheid. En nog veel meer tegenstrijdigheden/mogelijkheden. Vandaar: te complex.

Nietzsche gedachtegoed is in zekere zin helemaal niet complex; het is één geheel, gehouwen uit één stuk. Dit betekent ook dat het in principe niet met zichzelf in strijd is. Nietzsche spreekt zichzelf eigenlijk nooit echt tegen.

Amor fati staat geenszins tegenover het tragische. Het tragische is bij Nietzsche niet het treurige:

• "Het jazeggen tot het leven zelfs nog in zijn vreemdste en hardste problemen; de wil tot leven, zich in het offer van zijn hoogste typen in de eigen onuitputtelijkheid verheugend--dat noemde ik Dionysisch, dat raadde ik goed als de brug tot de psychologie van de tragische dichter. Niet om van verschrikking en medelijden los te komen, niet om zich van een gevaarlijk affect door diens hevige ontlading te reinigen--zo verstond Aristoteles het--: maar om, boven verschrikking en medelijden uit [of: "bovenop verschrikking en medelijden"], de eeuwige lust van het worden zelf te zijn,--die lust, die ook nog de lust aan het vernietigen inbegrijpt..." (Nietzsche, Afgodenschemering, "Wat ik aan de Ouden te danken heb", paragraaf 5 (in feite de laatste paragraaf van het boek).)

Nietzsche spoort ons juist aan om vreugde te scheppen in de vernietiging van de mensheid--in het vernietigen van de mensheid, of het wat dit laatste betreft nou plaatsvervangende vreugde is of niet. De Bovenmens is in feite niemand anders dan de hoogste tragische dichter. De huidige cultuur, de Machiavelliaanse (hetgeen overigens geenszins hetzelfde als "Machiavellistisch" is), moet overwonnen worden. De sleutel hiertoe is de Bovenmens--in de eerste plaats niet als ideaal maar als realiteit. De eeuwige wederkeer vereist de ondergang van de mensheid.

[yopi]

Dat snap ik wel ongeveer. En wederom een mooi citaat.
Ik denk dat mijn probleem er in zit dat je het moeilijk kan projecteren op een 'wereldgeschiedenis'. Laat staan de toekomst. Dat is bij Hegel ook aardig fout gelopen. Dit gaat veel te ver. Maar is wel mijn bedoeling met dit topic.
Die geschiedenis en een voorgevoel van wat er gaat komen blijft me bezig houden.

Dus .. dus nix ..
Ik kom er vast nog op terug. Of met mijn eigen projecties.

[Sauwelios]

Ik vraag Sauwelios hier dan ook wat ik me voor moet stellen van een wetenschappelijke huldiging van de natuur en hoe dat dan uit het huidige postmoderne nihilisme zou moeten groeien. (Niet kritisch bedoelt. Gewoon een serieuze vraag)

Ik zal je vraag nog even kort beantwoorden. Een wetenschappelijke huldiging van de natuur is een huldiging van de wetenschappelijk beschouwde natuur. Maar aangezien "de wetenschap" ook als een religie kan worden gezien, moet ik het anders zeggen:

"De moderniteit is/was het tijdperk van de niet-theïstische demonisering van de natuur; de postmoderniteit--het nihilisme--is eigenlijk een tussenfase (vandaar dat 'is/was'); het Nietzscheaanse tijdperk zal het tijdperk van de niet-theïstische vergoddelijking van de natuur zijn. (Het Homerische was het tijdperk van de theïstische vergoddelijking van de natuur, en het Platonische dat van de theïstische demonisering van de natuur.)"

Het woord "theïstisch" kan hier verwarring scheppen, want "theïstische vergoddelijking" klinkt pleonastisch en "theïstische demonisering" als een contradictio in terminis. Ik bedoel het in de nauwe zin, als verwijzende naar het idee van persoonlijke goden, dwz. goddelijke personen, goddelijke wezens die personen zijn. Een niet-theïstische vergoddelijking van de natuur is een huldiging van haar als goddelijk maar onpersoonlijk, bv. als het Brahmaan. In tegenstelling tot de World Pantheist Movement bedoel ik echter niet dat het bestaan als geheel goddelijk is maar niet per se (al) zijn delen. Ik bedoel met name de vergoddelijking van delen van de natuur, bijvoorbeeld van de zon--maar niet als anthropomorfe god maar als goddelijke vuurbal (wel met een zeker bewustzijn, doch niet per se één bewustzijn).

[yopi]

eilandbewoners, niet perse tragisch...

maar vertel wat is tragiek anders dan drama?

Nou ja. Niet alle drama is tragisch.

Ik schreef in een ander topic over 'Also sprach ..' in deze zelfde rubriek:

Het aanvaarden van de eeuwige wederkeer als levensprincipe is alleen mogelijk voor een niet ervarend tijdloos en grenzenloos object.
Ervarende subjecten ervaren gelukkig continu de verandering.
Het aanvaarden van de eeuwige wederkeer zal pas plaats vinden tijdens hun laatste ademtocht (mag je hopen). Anders is de kans op 'geen-leven' in een leven groot!

Dat kejje nou wel zegge, maar wat weet je daar nou van eigenlijk. Volgens mij heb ie ut in die tweede zin gewoon over je eige. Dajje d'r zo gelukkig mee ben, zeg maar..
En dan wil joe ook nog ff bij je laatste ademtoch dat 1e meepikke.
Kzou het wat dichter bij huis zoeke als ik jouw was. Met je beentjes op de vloer zeg maar. En niet zo danse as die Zaratoestra. Die ken ze beentjes ook niet op de grond houwe.
En die tovenaar. Das een ansteller van heb ik jouw daar. Die hep wel in de gate dat die Zaratoestra niet helemaal spoort. Maar hij krijg hem wel op de kast. Dat vin ik knap van em. Beentjes van de vloer denk ik iets heel anders bij..
Ja toch?
Niet dan?
Nou dan!!

[yopi]

Er zijn wat posts gekruist

[yopi]

Ik krijg zin in een ezelsfeest met Zarathustra, waarbij Nietzsche zelf ook aanschuift.

[yopi]

Een niet-theïstische vergoddelijking van de natuur is een huldiging van haar als goddelijk maar onpersoonlijk, bv. als het Brahmaan. In tegenstelling tot de World Pantheist Movement bedoel ik echter niet dat het bestaan als geheel goddelijk is maar niet per se (al) zijn delen. Ik bedoel met name de vergoddelijking van delen van de natuur, bijvoorbeeld van de zon--maar niet als anthropomorfe god maar als goddelijke vuurbal (wel met een zeker bewustzijn, doch niet per se één bewustzijn)

Daar kan ik me wel bij aansluiten.

[Sauwelios]

Dat snap ik wel ongeveer. En wederom een mooi citaat.
Ik denk dat mijn probleem er in zit dat je het moeilijk kan projecteren op een 'wereldgeschiedenis'. Laat staan de toekomst. Dat is bij Hegel ook aardig fout gelopen. Dit gaat veel te ver. Maar is wel mijn bedoeling met dit topic.

• "Wie zijn wil niet in de dingen weet te leggen, die legt er tenminste nog een zin in: dat wil zeggen, hij gelooft dat er al een wil in zit (principe van 'geloof')." (Nietzsche, Afgodenschemering, "Spreuken en pijlen", 18.)

Ik denk dat ik genoeg van de verborgen geschiedenis van de filosofie en van de geschiedenis van het Westen weet om te kunnen zeggen dat mijn grote verhaal geen projectie op ze is; de filosofen van het verleden hebben met succes hun wil in laatstgenoemde geschiedenis gelegd. Maar net als die filosofen--waartoe ik Hegel overigens niet reken--geloof ik niet dat de toekomst zal lopen als in mijn verhaal, ik wil het. Dat te helpen bewerkstelligen is mijn hoogste niet puur geestelijke wil tot macht.

[yopi]

Duidelijk!

[yopi]

Voor wie geinteresseerd is in nog een interpretatie van Also sprach ..
En oude link naar het verslag van iemand die er jaren mee bezig geweest is.
Een bekend freethinker forumlid trouwens:
http://www.kolumbus.fi/volwassengeloof/ ... index.html

Je kunt per hoofdstukje zijn commentaar lezen
http://www.kolumbus.fi/volwassengeloof/ ... aindex.htm

[memeticae]

Hoe de wereldgeschiedenis te duiden? En zijn actuele ontwikkeling?

Dat heb ik altijd het lastigste gevonden en ook het meest tricky.
Als zo'n duiding zich op grote schaal vermenigvuldigd komt er altijd grote ellende van. Behalve als naar oudere duidingen denkt als de christelijke of de budhistische. Maar die zijn ook vaak virulent gebleken. Ook in de actuele oorlogen en strijdtonelen.

Er wordt dan ook wel gesproken over gevaarlijke denkers.
Ik hoef ze niet op te noemen (hoop ik).

Maar toch ben ik benieuwd of iemand zich er hier over wil uitspreken.
Ongevaarlijk genoeg hier.
Toch?
Niet dan?
Nou dan!
(de Rotterdamse dialectiek)

Kèk ...

(das haags, les ein, hagtop leize)

t Gelèk van duh koffietent:

Gùituh schrèf in 1797 (zèveitienhondâhdnegènezèvetag) duh balladuh van duh Tauveinaâhrslèâhrling.

(Ja sôhry, gèn sitaat, ik ben lùi genoeg om je ut zellef ùit te latuh zoekuh, want ik ging eâhrvan uìt dat ut veâhrhaal algemène kennis is/was)
Mâh goed hieâh duh Tauveinaâhrslèâhrling

Wis hè -Goethe- al van keâhrnsplèting en atoâmbomme, krisieke massâhs?
Waâhrschènlèk wel.

Rogâh Bacon (1214-1294) Beschrèf wages zondeâh châhffuiâh, vliegmachinuhs en ondeâhrzèbautuh.

Je zâh kunnuh beiweâhre dat duh mens van 20.000 jâh geleide net zau slim was as wè nu, zau nie slimmeâh.

Nu hebbuh we keâhrncentrales, âhtaus, vliegtùiguhn en wat nie mèâh.
Die dinguh daude dùizende mense peâh dag. Ware ze vroegâh dan nie slimmeâh doâh ze wel tuh kenne, mâh nie tuh hebbe? Was vroegâh beiteâhr? Ja, natuuhrrelèk nie. Duh vraag klop nie. Vroegâh was andeâhrs, mèâh nie. Ut fèt dat eâh keâhrnwapes bestaan (alhoewel ik duh èâhrstuh nog mot zien) en al sinds heile lange tèd nie mèâh (as oâhlogswape) gebrùik zèn, dâ wil zegge: uìtvoeâhrend, doet toch wel ies af voâh "duh menshèd".

Ja toch? Niettan?

t Is allein zau jammâh dat de tauvenaars van teigewoâhdag denke alle spruike machtag te zèn, twort weâh tèd voâh weâh een Meglèn.

Of issie r al .. hallau? Meglèn!?

Oh, sorry, nâh ging ik weâh ùit van algemeine kennis. Meglèn is een figuâh die voâhkom in T.H. Whites boek "Âgthûh, wans and fjoetûh king" en leif vanùit de toekoms naah ut veleide.

Wat hè daah zag laat ik an de filausaufe (die hem kenne) auvâh.

Maah dan moge ze mè eers wel eâhs bewèze hem te hebbe gekend, andars gelauft ik ut nie

[yopi]

Je bent een foneet Memeticae, of een fonomeem.

[yopi]

Ik denk dat het grote verschil tussen deze tijd en vorige tijdperken is dat de tijdperken niet meer gemaakt worden door grote geesten, veroveraars, keizers, filosofen enzovoort ..

.. maar door groepen en anonieme sociologische mechanismen.
bezitters, jonge massa's, militaire of kapitaal complexen, schaduwen van godsdiensten, sporten, reclamemakers, nieuwe media.
Versplintering of atomisering van samenlevingen in stuurloze individuen.
Verlies van het verband tussen opeenvolgende generaties ook. Terugtrekking in 'eigen levens'.

Dat ziet er best als een eindtijd uit.
Op de een of andere manier moeten vernieuwingen aansluiten bij dit ordeloze basiskamp.
Want terugkeer van holisme, grotere verbanden of nog grotere verhalen of ideologieën lijkt me onmogelijk in de huidige situaties.

Inspanningen en ontwikkelingen van individuen zijn losgekoppeld van ideeën; en andersom: Ideeën zijn losgekoppeld van inspanningen en ontwikkelingen van individuen.
Dat laatste is volgens Peter Sloterdijk een belangrijk nieuw fenomeen.
Om de trend te keren zouden de ideeën weer aan inspanning en ontwikkeling gekoppeld moeten worden.
Eilanden als universiteiten en disciplines of andere instituties die daar nog iets aan lijken te doen zouden dan hun isolement weer meer moeten opofferen. Maar daar lijkt het bepaald niet op.

Kortom: Ik kom hier geen stap verder mee dan op mijn eigen schuimcompartimentje leven.

(Eilanden van schuim waarvan de ruimtes nauwelijks doorzichtig zijn, maar gesynchroniseerd worden door media)

[neus]

Ik denk dat iedereen denkt wat te betekenen te hebben, en dat zo wil houden.
Dat wordt niet meer zo afgestraft dat denken...

[yopi]

Zo iets ja ..

[neus]

Dat er ooit een verlangen zou kunnen zijn om soms teruggefloten te worden...

[yopi]

Dat is beter ..

[yopi]

De laatste mens
Uit: Zarathustra van Nietzsche
Vertaling: De Grote Ouwe Man
Is dit herkenbaar in onze tijd is mijn vraag.

Wee! Er komt een tijd, waarin de mens geen ster meer baren zal. Wee! Er komt een tijd van de verachtelijkste mens, die zichzelf niet meer verachten kan.
Ziet! Ik toon u de laatste mens.
“Wat is liefde? Wat is schepping? Wat is verlangen? Wat is ster?” – zo vraagt de laatste mens en knipoogt.
De aarde is dan klein geworden, en op haar huppelt de laatste mens, die alles klein maakt. Zijn soort is onuitroeibaar zoals de aardvlo; de laatste mens leeft het langst.
“Wij hebben het geluk gevonden” – zeggen de laatste mensen en knipogen.
Zij hebben de oorden verlaten, waar het hard was om te leven; want men heeft warmte nodig. Men heeft nog de buurman lief en wrijft zich aan hem: want men heeft warmte nodig.
Ziek worden en wantrouwig zijn gelden als zondig voor hen: men gaat zorgvuldig met elkaar om. Een dwaas, die nog over stenen of mensen struikelt!
Een beetje gif af en toe: dat geeft aangename dromen. En veel gif tot slot, voor een aangenaam sterven.
Men werkt nog, want werk is ontspanning. Maar men zorgt ervoor, dat die ontspanning niet afmat.
Men wordt niet meer arm en rijk: beide zijn te bezwaarlijk. Wie wil nog regeren? Wie nog gehoorzamen? Beide zijn te bezwaarlijk.
Geen herder en één kudde! Iedereen wil hetzelfde, iedereen is gelijk: wie anders voelt, gaat vrijwillig in het gekkenhuis.
“Vroeger was de hele wereld gek” zeggen de fijnsten en knipogen.
Men is verstandig en weet alles, wat gebeurd is: zo kan men eindeloos spotten. Men twist nog, maar verzoent zich weldra – anders bederft het de maag.
Men heeft zijn verzetje voor overdag en zijn verzetje voor ‘s nachts: maar men let op de gezondheid.
“Wij hebben het geluk gevonden” – zeggen de laatste mensen en knipogen. –”

[yopi]

Ik denk alleen als trend. Het lijkt op de werkelijkheid van het Kristalpaleis van Peter Sloterdijk. In het duits is de titel:
Im Weltinnenraum des Kapitals.

De westerse wereld als een grote MAL zonder uitgangen, met hier en daar een hoekje om te 'werken'.

[neus]

is de laatste mens de mens die niet meer terug gefloten wil worden en de uebermensch die mens die dat wel wil?

[memeticae]

Volgens mij is de übermensch degene die aan het terugfluiten is.
Waar haalt hij het lef vandaan, zichzelf terug te fluiten?

[yopi]

Volgens mij weet niemand (behalve de nazi's toendertijd) hoe een bovenmens er uit ziet. Ook Zarathustra niet.
Maar hier wordt ik graag over tegengesproken.