Wachten

[neus]

Wat vinden jullie van wachten?

Het hele leven is niets anders dan wachten op de dood?

[yopi]

Een aantal jaren terug vatte iemand, die bij mijn vrouw te wachten stond op de bus, het leven samen door op te merken tegen haar:
"Het leven is wachten en boodschappen doen".

En dan hebben we natuurlijk nog: Wachten op Godot.

Tenslotte heeft Peter Sloterdijk hier over gefilosofeerd dat het wachten zijn intrede heeft gedaan in mensenlevens door het ontstaan van de agrarische samenleving.

.........
Wachten op de dood?
Ik weet het niet ..
Pas als er heel veel verleden is en weinig toekomst denk ik.

[neus]

Sommige filosofen zien nut in verveling, alsof je dan pas goed gaat nadenken. Dat lijkt bijvoorbeeld de strekking van de filosofie van Joke Hermsen.

Het wachten en mogelijke vervelen kan een luxeprobleem zijn zoals Sloterdijk lijkt aan te geven. Het jezelf in leven houden/voeden is dan niet meer een grote opgaaf.

Wat zijn de alternatieven om de tijd door te brengen tijdens het wachten? Ik dacht zelf dat je niet moet proberen het wachten snel voorbij te laten gaan. Het leek me dat je tijdens het wachten pas echt kunt gaan waarnemen.

[Al-kimia]

Wat vinden jullie van wachten?

Het hele leven is niets anders dan wachten op de dood?

Wachten duurt lang. Dus daarom doe ik maar wat met mijn leven. Anders duurt mijn leven een eeuwigheid. En ik moet toch al de eeuwigheid in straks.

[neus]

Zomaar wat doen lijkt me een goede strategie om de tijd te verdrijven. Maar dan komt er nog een wachten bij op de momenten dat men vond zinvol bezig te zijn.

[Al-kimia]

Wat is zinvol bezig zijn? Zolang je die vraag maar steeds kan invullen dan kan je zinvol bezig zijn. Maar wat te doen als eenmaal de illusie doorzien wordt dat "zinvol" niet bestaat?

[neus]

Het kan heel zinvol zijn om illusies te doorzien. Hoewel dat ook een illusie kan blijken.

[Intangible Radjanamadjo]

Wat vinden jullie van wachten?

Het hele leven is niets anders dan wachten op de dood?

Wachten.. wat is wachten? Wachten kan voor mij heel veel verschillende dingen betekenen.

Wachten kan betekenen dat je op dit moment even pas op de plaats houdt en even rustig de situatie bekijkt.

Wachten kan ook betekenen dat je op dit moment wacht op iets, dat je een verwachting hebt in de toekomst die nu nog niet vervuld is. Wachten is in dit geval uitgesteld verlangen.

Wachten kan daarnaast betekenen in volle overgave afwachten op wat komen gaat. Mensen die in hun laatste levensfase zijn, wachten vaak op de dood. Er is de acceptatie, het proces van loslaten en het steeds lichter worden doordat er niets meer hoeft. Er kan in alle vrede gewacht worden op wat komen gaat, omdat er is ingezien dat er niets meer gedaan kan worden.

Zo zie je maar dat je met een woord heel veel kanten op kunt.

Maar je tweede vraag is een andere. Is het leven niets anders dan wachten op de dood? Ja in zekere zin wel. Als we inzien dat we niets kunnen veranderen aan onze situatie, maar er is nog wel het besef van een individuele ik, dan kan er het wachten op de dood opkomen. Het ik ziet in dat het niets kan veranderen aan zijn/haar sterfelijkheid, maar tegelijkertijd is er ook het besef dat het leven doorgaat.

Dus de truc is om het wachten niet tot doel te verheffen. Als je in het besef van je sterfelijkheid blijft hangen, zonder daarvan ook de humor en de positieve kant in te zien, kan het leven heel zwaar worden. Kan er over meepraten lol. Maar als je daarnaast inziet dat alles in het leven continue sterft, dan begin je in te zien dat de dood niet het harde plastische eind is. De dood is het afwerpen van oude bagage, het loslaten van de opgedane ervaringen uit het leven. En doen wij dit niet al tijdens ons leven? We kennen dus het proces, alleen zijn we vaak nog onbewust bang om ons volledig over te geven aan het proces.

Het idee van het verliezen van het zelfbesef kan intimiderend zijn. Maar dit zelfbesef is niets dan een reflectie van je gehechtheid aan het leven. De continue feedback loop in je gedachten is niets dan een poging om het onverklaarbare te verklaren. Ad infinitum.
Zie je dit eenmaal in en zie je in dat je met je 'Ik' niets kunt doen of veranderen - het Ik bestaat immers uit gedachten, emoties, bewustzijn, verlangens en het grijpen naar het leven - dan kun je je meer gaan ontspannen. Dan ontstaat er de ruimte om om je heen te kijken en naast die harde solide wereld ook de ruimte er tussen te herkennen. Zonder ruimte geen vaste vorm..

[neus]

Hallo Radja,

tussenruimte = tussentijd?

Op zich buig je de discussie weer richting het boeddhistische denken met betrekking tot ego en niet-ego en zo. Dat denken is me te definitief, te weinig flexibel. Als het gaat om aanpassingsvermogen zal je niet bij één manier van denken uit moeten komen, maar bij steeds weer een andere manier van denken. Misschien is het idee dat je zo volkomen "aangepast" kunt zijn, dat je nergens meer last van hebt. Ik acht dat praktisch niet mogelijk.

Het omgaan met wachten is een praktisch probleem. Natuurlijk kun je altijd weer gaan mediteren, maar dat hoeft niet het ultieme antwoord te zijn om die tussenfasen. Er zijn er genoeg die getuigen van het succes van mediteren voor hun persoonlijke leven, daar niet van, ook ik heb wel goede ervaringen, maar ik ben op zich geen voorstander van een filosofie van iedereen hetzelfde voertuig/dezelfde auto.

Ik denk, met de intrede van smartphones, een invulling van wachtmomenten te zien, alsof men het moment zelf ontkent, in ieder geval het ruimtelijke moment. De geest vertoeft in weer een ander soort gebied, dat nauwelijks nog ruimtelijk kan heten. Misschien is moeten wachten een vorm van lijden en het oplossen van de ruimtelijkheid een manier om het lijden te verlichten, maar waarom is moeten wachten een lijden? Omdat het moet? Is het dan vrijheid om te verdwijnen uit het ruimtelijk moment?

[yopi]

Voor wie iets uit verveling wil lezen:

En hoeveel exegese kan Heidegger verdragen? Het gaat hem in Die Grundbegriffe der Metaphysik niet primair om de triviale huis-, tuin- en keukenverveling. Die beschrijft hij weliswaar nauwkeurig, maar doet dat om vervolgens door te stoten naar wat hij de ‘tiefe Langweile’ noemt. Pas in de diepe verveling komen we oog in oog te staan met de onbepaaldheid van het Dasein, met de afgrond van het menselijk bestaan – en daarmee met de vrijheid. Door de diepe verveling zijn we losgemaakt van alle aardse beslommeringen en verbintenissen – pijnlijk maar filosofisch heilzaam. In de verveling toont zich de leegte, en in de leegte ervaren we een speelruimte, waarin we tastend kunnen zoeken naar een authentieke verhouding tot het Zijn, die ons in de dagelijkse werkelijkheid ontgaat, waartoe we niettemin zijn gedoemd.

http://vorige.nrc.nl/kunst/article1782676.ece

[neus]

Je hebt echt filosofen nodig om dat wat vervelend is weer positief te waarderen. Socrates ook al zo'n vervelende man...

Maar denkend in mogelijkheden kun je wel inzien dat momenten van wachten meer mogelijkheden zou kunnen hebben dan momenten van bezig zijn, want dan doe je feitelijk maar één ding. Hoewel is het mogelijk meer dat één ding tegelijk te doen?

[yopi]

Je hebt echt filosofen nodig om dat wat vervelend is weer positief te waarderen. Socrates ook al zo'n vervelende man...

Ha ha, ja ...
Zelfs depressie. In dat geval als het dieptepunt van de draaikolk.
Je moet je laten meevoeren om er uit te komen. Dan is de weg naar boven, naar de zuurstof weer gevonden ..

Maar denkend in mogelijkheden kun je wel inzien dat momenten van wachten meer mogelijkheden zou kunnen hebben dan momenten van bezig zijn, want dan doe je feitelijk maar één ding. Hoewel is het mogelijk meer dat één ding tegelijk te doen?

Wat mij betreft is dat munitie tegen de verkeerde hier en nu filosofen:
Verveling is opgesloten zitten in het hier en nu.
Die mogelijkheden zie je wel, maar je bent niet in staat te kiezen.
Een moment later kan het natuurlijk weer over zijn.
Iemand laat bijvoorbeeld een vuurwerkbom ontploffen op het pleintje achter je huis bijvoorbeeld. Of de telefoon gaat ...

Het is natuurlijk niet mogelijk om meer als een ding te doen.
Maar reflectie is zo'n ding waar bij je mogelijkheden kunt zien.

Hoe ooit de beslissing tot stand komt is diep onbewust en alleen achteraf te rationaliseren.

[neus]

misschien is het gevoel van vrijheid groter als je kunt denken aan mogelijkheden om te doen, dan als je werkelijk iets doet.

Dan zou je kunnen zeggen dat het gevoel je voor de gek houdt. Mogelijk is wel dat je niet begint aan dingen doen die later weer allerlei mogelijkheden beperken, maar het is nogal makkelijk om dat te denken.

[Intangible Radjanamadjo]

Hallo Radja,

tussenruimte = tussentijd?

Op zich buig je de discussie weer richting het boeddhistische denken met betrekking tot ego en niet-ego en zo. Dat denken is me te definitief, te weinig flexibel. Als het gaat om aanpassingsvermogen zal je niet bij één manier van denken uit moeten komen, maar bij steeds weer een andere manier van denken. Misschien is het idee dat je zo volkomen "aangepast" kunt zijn, dat je nergens meer last van hebt. Ik acht dat praktisch niet mogelijk.

Ik heb dit geschreven puur vanuit mijn visie, dus vandaar dat het boeddhistische denken er in terug komt. Wat betreft ego en niet-ego, daar begin ik zelf net pas achter te komen. Het is niet allemaal zo rigide en duidelijk. Sowieso heeft iedereen een ego. Het gaat er dus niet om het ego te vernietigen, maar meer te begrijpen hoe het ego werkt. Dan pas kun je eventueel wat losser van je ego komen te staan. Tot die tijd zal alles gestuurd worden vanuit het ego, of je dit nou bewust bent of niet.

En ik denk dat geen enkele boeddhistische meester zou stellen dat je bij 1 manier van denken moet blijven. Juist het zelf uitzoeken, het zelf ervaren is belangrijk. Dus ook verschillende manieren van denken bekijken, en bestuderen. Ik heb zo'n idee dat wat jij onder 'aangepast' bedoelt, een ultieme ego-actie is. M.i. is het boeddhisme juist realistisch.

"Kijk nou eerst eens wat er in je gebeurt in het hier en nu. Tuurlijk het verleden is niet altijd even leuk geweest en de toekomst is onzeker, maar daar kun je alleen nu iets van proberen te begrijpen.

Heeft dus eerder te maken met het bewust worden/zijn van het nu, dan met het ego of niet-ego."

Het omgaan met wachten is een praktisch probleem. Natuurlijk kun je altijd weer gaan mediteren, maar dat hoeft niet het ultieme antwoord te zijn om die tussenfasen. Er zijn er genoeg die getuigen van het succes van mediteren voor hun persoonlijke leven, daar niet van, ook ik heb wel goede ervaringen, maar ik ben op zich geen voorstander van een filosofie van iedereen hetzelfde voertuig/dezelfde auto.

Helemaal mee eens. Voor de een zal het Christendom datgene brengen wat die persoon zoekt. Voor de ander is dat wetenschap. Voor weer een ander is dat spiritualiteit. Iedereen is vrij zijn/haar pad te kiezen.
Mediteren is natuurlijk slechts een middel. Misschien wordt het hier in het westen te vaak nog als doel gezien, als een doel op zich. Maar volgens mij helpt mediteren je alleen bewuster te worden van wat er in je speelt. Dus je kunt bijzondere ervaringen hebben, maar er komt idd altijd weer een tijd dat er niets bijzonders gebeurt.. Misschien zijn die tussenfasen wel veel belangrijker..

Ik denk, met de intrede van smartphones, een invulling van wachtmomenten te zien, alsof men het moment zelf ontkent, in ieder geval het ruimtelijke moment. De geest vertoeft in weer een ander soort gebied, dat nauwelijks nog ruimtelijk kan heten. Misschien is moeten wachten een vorm van lijden en het oplossen van de ruimtelijkheid een manier om het lijden te verlichten, maar waarom is moeten wachten een lijden? Omdat het moet? Is het dan vrijheid om te verdwijnen uit het ruimtelijk moment?

Tja.. ergens verdwijn je alleen voor jezelf. Voor de omstanders ben je er nog steeds, alleen geestelijk afwezig.. tis een heel raar mentaal iets, als je zo soms eens om je heen kijkt in café of trein.
En het idee dat je kunt verdwijnen, dat is de vrijheid. Of het ook daadwerkelijk kan, is een tweede. Je zult uiteindelijk altijd weer in het moment moeten terugkeren bij jezelf.
Het probleem zit hem m.i. in het idee 'moeten' wachten. Dat is namelijk slechts een gedachte waar iemand waarde aan hecht. Je kunt er tegenover namelijk net zo goed de gedachte 'ik heb nu de vrijheid om te mogen wachten en even niets te doen' er tegenover zetten.. veel heeft te maken met de mindset..

[neus]

Ik denk, met de intrede van smartphones, een invulling van wachtmomenten te zien, alsof men het moment zelf ontkent, in ieder geval het ruimtelijke moment. De geest vertoeft in weer een ander soort gebied, dat nauwelijks nog ruimtelijk kan heten. Misschien is moeten wachten een vorm van lijden en het oplossen van de ruimtelijkheid een manier om het lijden te verlichten, maar waarom is moeten wachten een lijden? Omdat het moet? Is het dan vrijheid om te verdwijnen uit het ruimtelijk moment?

Tja.. ergens verdwijn je alleen voor jezelf. Voor de omstanders ben je er nog steeds, alleen geestelijk afwezig.. tis een heel raar mentaal iets, als je zo soms eens om je heen kijkt in café of trein.
En het idee dat je kunt verdwijnen, dat is de vrijheid. Of het ook daadwerkelijk kan, is een tweede. Je zult uiteindelijk altijd weer in het moment moeten terugkeren bij jezelf.
Het probleem zit hem m.i. in het idee 'moeten' wachten. Dat is namelijk slechts een gedachte waar jij waarde aan hecht. Je kunt er tegenover namelijk net zo goed de gedachte 'ik heb nu de vrijheid om te mogen wachten en even niets te doen' er tegenover zetten.. veel heeft te maken met de mindset..

Een mindset is altijd belangrijk. Een tussenfase kan ook als eigen fase gezien worden. Als eigen fase is wachten geen wachten maar wat anders, maar wat dan? Wat is het "op zich"?

Misschien is er een mate van onbepaaldheid die zich openbaart in de momenten die je traditioneel als wachtmomenten kunt beschouwen.