Peter Sloterdijk: Sphären III - Schäume

Bespreek hier filosofische werken waar je meer van wil weten of die je met anderen wilt delen.
Gesloten
Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Peter Sloterdijk: Sphären III - Schäume

Bericht door yopi » 08 apr 2009, 14:58

In de proloog van dit boek gaat Peter Sloterdijk in de geschiedenis na wat voor waarde er aan 'schuim' gegeven wordt door de tijden heen. Voornamelijk negatieve connotaties: vluchtig, verdacht, onhoudbaar, enzovoort.
Een wending ziet hij vanaf ongeveer de tijd van Hegel en hij knoopt bij een citaat van de laatste aan:

" Maar toch: toen het denken in Hegels nieuwe logica meerwaardigheid wist te bereiken, kwam er een positivering van het negatieve in zicht en met haar een mogelijk eerherstel van het schuim:'Uit de gisting van de oneindigheid, voordat die in schuim overgaat, stijgt de geur van de geest op.'.
Zou de geest zelf, het medium waarin de substantie zich tot subject ontwikkelt, nu zelfs iets aan het schuim te danken hebben? Blijkt de bastaard die niet te vertrouwen was nu ineens het langgezochte tussending te zijn waarin het geestelijke en het stoffelijke zich hebben verenigd tot de concreetheid die existentie heet? Is het schuim het derde, waarin de binaire idiotie overwonnen is? "
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gebruikersavatar
Intangible Radjanamadjo
Posts in topic: 4
Berichten: 3278
Lid geworden op: 14 sep 2005, 15:51
Contacteer:

Bericht door Intangible Radjanamadjo » 08 apr 2009, 20:01

Poeh wat weet die man vaag te schrijven, maar!!

op het eind zegt hij toch wel iets interessants, namelijk dat er nog een 3e 'iets' nodig is als brug tussen materie en geest. Las gisteren ergens een uitleg dat er een 3e 'iets' is dat voor de materie en geest komt en er aan ten grondslag ligt..

nou ben ik wel erg benieuwd hoe hij (Sloterdijk) dit schuim interpreteert en natuurlijk ben ik ook erg benieuwd hoe jij dit zelf ziet Yopi :)
The quest is to be liberated from the negative, which is really our own will to nothingness. And once having said yes to the instant, the affirmation is contagious. It bursts into a chain of affirmations that knows no limit. To say yes to one instant is to say yes to all of existence.

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 09 apr 2009, 00:43

Tis maar om de fantasie op gang te brengen.

Wil er iets bijzonders ontstaan dan zijn er binnenruimtes nodig. Binnenmilieu's tegenover buitenmilieu's.
Bijvoorbeeld het ontstaan van de cel in de evolutie: eerst het mengsel van lucht en water door energiek mengen - schuim - ; dan is er binnen de celletjes van dat schuim een ontwikkeling mogelijk naar iets zelfstandigs - een 1-cellig dingetje dat door de membranen van zijn celwanden beperkt uitwisselt en zo het eerste leven is: basis van leven: cellen

Maar ook: bergkristallen. Wat een ontdekking in iets wat er uitziet als een massief stuk steen! Ook alleen mogelijk doordat de vorm eerst komt en dan het proces in de afgesloten ruimte.

Ik bedoel: Wat is materie?
Wat is geest?
Zonder vorm?

Amorfe homogeniteit is een slechte metafoor.
Schuimt lijkt beter.
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gebruikersavatar
Intangible Radjanamadjo
Posts in topic: 4
Berichten: 3278
Lid geworden op: 14 sep 2005, 15:51
Contacteer:

Bericht door Intangible Radjanamadjo » 09 apr 2009, 07:16

Tja denk dat het 'probleem' bij mij is, dat ik schuim niet zo snel met dit soort dingen zou associëren.. Daarom vond ik de vergelijking des te meer interessant :klapperdeklap:
The quest is to be liberated from the negative, which is really our own will to nothingness. And once having said yes to the instant, the affirmation is contagious. It bursts into a chain of affirmations that knows no limit. To say yes to one instant is to say yes to all of existence.

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 25 jan 2011, 15:50

Over mystiek in dit boek:
Deel I Hoofdstuk 8, Mij nader dan ik zelf p. 354-355/ Duits: p. 570 ff.
"Als het corpus van de mystieke literatuur ook in moderne tijden talloze lezers niet alleen fascineerde, maar zelfs voor specifiek eigentijdse vragen en behoeften van betekenis leek, dan komt dat doordat de mystieke tekst in zijn duidelijke duisterheid een conceptueel en aanschouwelijk potentieel uitstraalt, waarvoor tot dusver nergens een gelijkwaardig surrogaat bestond: we bedoelen een theorie van de hechte binding, die alleen kan worden begrepen als bi-subjectiviteit of co-subjectiviteit - in onze terminologie: als microsferische dualiteit of als elliptische bel.
Dat de band met het soortgelijke niet achteraf of als iets extra's tussen monadische substanties of eenzame individuen wordt gesmeed, maar voor veel wezens hun zijnswijze zelf uitmaakt: dit is een gedachte die er bij de filosofisch vooringenomen intelligenties niet van meet af aan in wilde; ze moest door middel van een moeizaam en riskante exercitie uit het afwijzende materiaal van de Grieks-Oud-Europese grondbegrippen worden gedistilleerd. Zou men zich nog op een list van de rede in de geestesgeschiedenis kunnen beroepen, dan zou men kunnen beweren dat die een rol heeft gespeeld toen het erom ging met behulp van mystieke en trinitarische theologieën de idee van de hechte binding ingang te doen vinden, tegen de heersende grammatica van de westelijke rationalistische cultuur in, met andere woorden tegen het denken in substanties en wezenheden in, waarmee het Europese avontuur van de rede door de Grieken in gang was gezet. Ondanks de dialectische, functionalistische, cybernetische en media-filosofische revoluties in de denkwijze heeft de zaak van de hechte binding ook vandaag nog geenszins gezegevierd; de idee van de constitutieve resonantie behoeft in de huidige menswetenschappen nog steeds evenveel uitleg als destijds de affaire tussen God en ziel in de mystieke theologie. De dogmatiek van de primaire eenzaamheid van de mens wordt juist door de moderniteit, en niet in de laatste plaats daar waar ze diep en radicaal wil zijn, triomfantelijker dan ooit aan de man gebracht. Het is niet toevallig dat men tegenwoordig datgene volgens het populaire taalgebruik als een betrekking bestempelt wat zich tussen individuen afspeelt die elkaar toevallig hebben leren kennen en die, zolang ze met elkaar omgaan, zich er al op voorbereiden elkaar op een dag weer uit het oog te verliezen. De mystieke opgave bestond daarentegen juist hierin de betrekking niet op te vatten als iets wat achteraf en toevallig tot stand komt, maar als fundamenteel en van alle tijden. Had de religieuze mystiek een antropologisch mandaat bezeten, dan had ze in algemene termen moeten verklaren waarom individuen niet in de eerste plaats als onbereikbaar voor elkaar gedefinieerd moeten worden. Sprak de mystiek met een morele stem, dan zou ze de volgende eis stellen: verwarm je privé-leven tot boven het vriespunt - en doe wat je wilt. Wanneer de ziel ontdooit - wie twijfelt er dan aan haar neiging en talent om met anderen te genieten en te werken?

Om de betekenis van dit inzicht te overzien doet de vrije geest er goed aan zich van het anti-christelijke sentiment van de laatste eeuwen als van een niet langer noodzakelijke verkramping te bevrijden. Wie tegenwoordig communautaire en communitarische grondervaringen wil reconstrueren, moet zich ook van de anti-godsdienstige reflex hebben bevrijd."
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 26 jan 2011, 01:58

(bovenstaande hoort eigenlijk in topic sferen 1)

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 26 jan 2011, 16:29

Ik heb geen idee of deze tekst gelezen wordt. Misschien vinden de meesten het veel te lang of spreekt het niet aan. Maar omdat ik dit toch graag wil verkopen: 2 zinnetjes er speciaal uitgelicht:
De dogmatiek van de primaire eenzaamheid van de mens wordt juist door de moderniteit, en niet in de laatste plaats daar waar ze diep en radicaal wil zijn, triomfantelijker dan ooit aan de man gebracht. Het is niet toevallig dat men tegenwoordig datgene volgens het populaire taalgebruik als een betrekking bestempelt wat zich tussen individuen afspeelt die elkaar toevallig hebben leren kennen en die, zolang ze met elkaar omgaan, zich er al op voorbereiden elkaar op een dag weer uit het oog te verliezen. De mystieke opgave bestond daarentegen juist hierin de betrekking niet op te vatten als iets wat achteraf en toevallig tot stand komt, maar als fundamenteel en van alle tijden.
Sprak de mystiek met een morele stem, dan zou ze de volgende eis stellen: verwarm je privé-leven tot boven het vriespunt - en doe wat je wilt.
Die laatste zin is een tijd lang mijn motto geweest onderaan mijn posts ...

Gebruikersavatar
Intangible Radjanamadjo
Posts in topic: 4
Berichten: 3278
Lid geworden op: 14 sep 2005, 15:51
Contacteer:

Bericht door Intangible Radjanamadjo » 26 jan 2011, 16:43

ik heb em gelezen yopi, dat had ik je al beloofd :)

Maar pittig.. poeh.. waarom kunnen mensen niet gewoon begrijpelijk schrijven..
Ik ga hier nog wel inhoudelijk op in, help me even herinneren.. nu ff koffie drinken :)
komt dat doordat de mystieke tekst in zijn duidelijke duisterheid een conceptueel en aanschouwelijk potentieel uitstraalt, waarvoor tot dusver nergens een gelijkwaardig surrogaat bestond
Ik snap nog steeds niet hoe Sloterdijk het mystieke dan ziet.. of hij het nou als geweldig verzinsel ziet, of juist als iets dat iets kan toevoegen..

Als ik het zo nog eens overlees, dan is het een soort van oproep om het mystieke niet als een oud modeverschijnsel te beschouwen, maar een wezenlijk iets dat ons in staat stelt om meer te (willen) zien dan enkel het toeval - vandaar dat Sloterdijk op het einde nog zegt dat je jezelf dient te verlossen van anti-christelijke sentimenten, want dan begrijp je de mystiek niet (iig niet waar deze deels haar oorsprong vindt)

Wat haal jij eigenlijk uit de tekst?
The quest is to be liberated from the negative, which is really our own will to nothingness. And once having said yes to the instant, the affirmation is contagious. It bursts into a chain of affirmations that knows no limit. To say yes to one instant is to say yes to all of existence.

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 27 jan 2011, 00:46

ff kort: De mystieke teksten zijn esoterisch en P. Sl. wil ze exoterisch maken; ze expliciet maken. Verloren geheimen die niet geheim waren voor de schrijvers en beoefenaars.

Oude wijn in nieuwe zakken

Gebruikersavatar
Intangible Radjanamadjo
Posts in topic: 4
Berichten: 3278
Lid geworden op: 14 sep 2005, 15:51
Contacteer:

Bericht door Intangible Radjanamadjo » 27 jan 2011, 13:57

yopi schreef:ff kort: De mystieke teksten zijn esoterisch en P. Sl. wil ze exoterisch maken; ze expliciet maken. Verloren geheimen die niet geheim waren voor de schrijvers en beoefenaars.

Oude wijn in nieuwe zakken
ah oke.. dat is wel interessant. De vraag blijft natuurlijk of die geheimen werkelijk verloren zijn gegaan..
The quest is to be liberated from the negative, which is really our own will to nothingness. And once having said yes to the instant, the affirmation is contagious. It bursts into a chain of affirmations that knows no limit. To say yes to one instant is to say yes to all of existence.

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 28 jan 2011, 15:06

Ik snap nog steeds niet hoe Sloterdijk het mystieke dan ziet.. of hij het nou als geweldig verzinsel ziet, of juist als iets dat iets kan toevoegen..
Daar ben ik ook maar gedeeltelijk achter ..

In ieder geval gaat het bijvoorbeeld over de vraag: Hoe zijn hele sterke bindingen mogelijk?

Die bindingen kunnen banden tussen mensen betreffen of tussen een mens en mensen tov goden, ideologieen (die ook weer bindingen tussen mensen betekenen. In het geval van een mens tov god(en) een sterke binding tussen die mens en zijn dubbelganger, engel, of anders benoemd, als medium naar de god(heden).

Die bindingen zijn zo sterk omdat er sprake is van een oorspronkelijke toestand die verschillend benoemd kan worden:
- de toestand in de baarmoeder: het prenatale oceanische tijdloze.
- de ideeenwereld naar Plato: voor de conceptie/geboorte
- het paradijs: de toestand voor de zondeval
- het ene
- vul maar in
Een terugverlangen, soort herinnering aan, of herstelverlangen in een aardse of hemelse toekomst, herkenning in menselijke relatie's; maakt de sterkte uit.

In de mystiek gaat het over de intieme individuele band tussen mens en god en hoe die te bereiken: Dit levert Sloterdijk het model voor zijn concept van 'bel', de oorspronkelijke dyade.
De situatie van de foetus en als overgang de dyade moeder-kind.

De theologische discussie gaat over de relatie Vader Zoon Heilige Geest.
Hoe die één en tegelijkertijd gescheiden kunnen zijn.
En hoe dit samenhangt met een 'buiten' ofwel de schepping.

Enfin hier gaat o.a. Sferen 1 over. (Niet in drie zinnen samen te vatten)

Sferen 2 gaat over de overdracht van de sterke binding op ideologieen:
- De kosmische en wiskundige globalisering van de grieken (buiten).
- De christelijke globalisering (Al het buiten weer binnen brengen ter herstel van de oorspronkelijke paradijselijke toestand) -> Verovering van het buiten (tot aan kolonialisme)
- De globalisering door het kapitaal en signalen (media/internet/etc)
- misschien de virtuele globalisering

Sferen 3 gaat over de postmoderne tijd die de voltooiing van de globalisering lijkt op te leveren: Schuim ...

denk ik

........................................................................
__________________________________________
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 09 mar 2013, 14:33

Peter Sloterdijk definieert de sfeer waarin menselijke samenlevingen ontstaan als volgt:

"In de toestand van minimaal-volledige ontplooiing kan de antropologische sfeer gedefinieerd worden als een negendimensionele ruimte.
Bij haar behoren de volgende topoi of dimensies, die bijdragen aan wereldvormende prestaties, die stuk voor stuk onontbeerlijk zijn:"

En dan volgen die dimensies of topoi:

"De chirotoop, die de invloedsfeer van de menselijke handen omvat, de zone van het ter handen en voor handen zijnde, de handelingsomgeving in de letterlijke zin van het woord ..."

"De fonotoop (of logotoop), die de vocale stolp voortbrengt waaronder de samenlevenden naar elkaar luisteren, met elkaar spreken, elkaar bevelen geven en elkaar inspireren."

"De uterotoop (of hysterotoop), die dient ter uitbreiding van de bemoederingszone en de politieke metaforisering van de zwangerschap en die een middelpuntzoekende kracht voortbrengt die door degenen die er door gegrepen worden ook in grotere eenheden als saamhorigheidsgevoel en gemeenschappelijk existentieel fluidum wordt ervaren."

"De thermotoop, die de groep als oorspronkelijke genieters van gedeelde haardeffecten integreert, waardoor het vaderland zoet is en die de matrix vormen van alle comfortervaringen."

"De erotoop, die de groep als een plaats van primaire erotische overdrachtsenergieen organiseert en als jalouzieveld onder stress zet."

"De ergotoop (of fallotoop), waarin een in een hele groep werkzame vaderlijke of priesterlijke definitiemacht een 'sensus communis', een decorum en een geest van samenwerking opwekt, waaruit gemeenschappelijke, uit noodzaak voortvloeiende werken (erga, munera) worden geformuleerd en gespecialiseerde functies worden gecreeerd en die de leden uiteindelijk blootstelt aan de maximale stress, te weten de oorlog, die als hoofdwerk van een tot zegevieren uitverkoren gemeenschap wordt beschouwd."

"De alethotoop (of mnemotoop), waardoor een lerende groep zich als hoeder van haar ervaringscontinuum opwerpt en zich als waarheidsverzamelplaats met eigen aanspraak op gelding en eigen falsificatierisico in vorm houdt."

"De thanatotoop of theotoop (respectievelijk iconotoop), die de voorvaderen, de doden, de geesten en goden van de groep een openbaringsruimte of een semiotisch toetsenbord voor significante manifestaties uit gindse wereld aanbiedt."

"De nomotoop, die de samenlevenden door middel van gemeenschappelijke 'zeden', door arbeidsdeling en wederzijdse verwachtingen met elkaar verbindt, waarbij door ruil en cooperatie een imaginaire tensegriteit, een sociaal bouwwerk van wederzijdse verwachtingen, dwang en verzet, kortom een eerste grondwet ontstaat."

Dit is dus minimaal ontplooid. Je zou kunnen zeggen in vroege samenlevingen of kleine samenlevingen.
Verdere ontplooiing en grotere verbanden worden een te lang verhaal voor nu.
Dit komt natuurlijk uit een boek van 700 bladzijden, waaraan al twee delen vooraf gegaan zijn.
Het is om aan te proeven ..
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 9
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 16 mar 2013, 14:52

De omslag van het boek 'Schuim' is gebaseerd op een afbeelding van alle verbindingen die de basis van het internet zijn op de globe:

Afbeelding
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gesloten

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 6 gasten