Edgar Allan Poe

Bespreek hier filosofische werken waar je meer van wil weten of die je met anderen wilt delen.
Gesloten
Gebruikersavatar
Intangible Radjanamadjo
Posts in topic: 1
Berichten: 3278
Lid geworden op: 14 sep 2005, 15:51
Contacteer:

Edgar Allan Poe

Bericht door Intangible Radjanamadjo » 27 jun 2008, 04:18

Edgar Allan Poe
Uit: The Colloquy of Monos and Una
Augustus 1841
bron

Eerst nog iets anders, mijn Una, met betrekking tot de algehele toestand van de mens in deze tijd. Je zult je nog wel herinneren dat een of twee wijze voorouders van ons - werkelijk wijs, hoewel niet in de ogen van de wereld - het hadden gewaagd om te twijfelen aan de juistheid van het woord 'verbetering' wanneer dat werd gebruikt in verband met de voortgang van onze beschaving. In ieder van de vijf of zes eeuwen voor onze dood, waren er periodes waarin een krachtig intelligent figuur verscheen, die zich sterk maakte voor principes waarvan het waarheidsgehalte nu voor ons verlichte verstand zo volkomen duidelijk is - principes die ons ras hadden moeten leren dat het beter was zich te onder werpen aan de richtsnoeren van de wetten der Natuur dan te proberen die onder controle te krijgen. Met grote tussenpozen verschenen er enige meesterbreinen die iedere voortgang in de praktische wetenschap beschouwden als een achteruitgang van het werkelijke nut ervan. Af en toe is het poëtische intellect - dat intellect dat nu naar ons gevoel het meest verhevene van alle is - omdat de waarheden ervan voor ons de meest blijvende betekenis hadden en alleen gevonden konden worden door die analogie die slechts tot de verbeelding spreekt en geen belang heeft voor de onbeholpen geest - af en toe is zo'n poëtisch intellect een stap verder gegaan bij het tot ontwikkeling brengen van filosofische ideeën en vond het in die mystieke parabel die over de boom der kennis verhaalt, en over zijn verboden vruchten, die de dood met zich meebrengen, een duidelijke aanwijzing dat kennis voor de mens met zijn kinderlijke ziel niet passend was. En deze mensen, de dichters, die leefden en stierven, terwijl ze werden veracht door de 'utilitaristen', de grove betweters die zich arrogant een titel hadden aangemeten die slechts op juiste wijze gebruikt had kunnen worden met betrekking tot diegenen die veracht werden, deze mensen, de dichters, dachten smachtend, maar niet onverstandig, na over de oude tijden toen onze behoeften minder gecompliceerd waren en we intenser van iets konden genieten - tijden waarin vrolijkheid een onbekend woord was, omdat geluk zoiets intens en plechtigs was - heilige, verheven en gelukkige tijden, toen blauwe rivieren oningedamd voort stroomden, tussen heuvels vol bomen die niet gekapt waren, naar verre verlaten bossen, oeroud, welriekend en nog nimmer verkend.
Toch dienden deze edele uitzonderingen op de algemene - verkeerde - regel, slechts om die laatste door oppositie te versterken. Helaas! We hadden de kwaadste van onze kwade dagen bereikt! De grote 'beweging' - dat was de huichelachtige term die ervoor werd gebruikt - ging verder; een ziek tumult, zowel in moreel als in lichamelijk opzicht. Kunst - de Kunsten - werden oppermachtig en toen zij eenmaal op hun troon zaten, ketenden zij het intellect dat hun de macht gegeven had. Omdat de mens de majesteit van de Natuur wel moest erkennen, begon hij kinderlijk te jubelen over het feit dat hij haar elementen in de hand had en nog steeds verder in de hand kreeg. Zelfs terwijl hij, naar eigen idee, trots voortschreed als een God, werd hij bevangen door een infantiele imbeciliteit. Zoals gezien de oorsprong van zijn verwarring verondersteld mocht worden, raakte hij door systeem- en abstractiezin besmet. Hij wentelde zich in algemeenheden. Naast andere merkwaardige ideeën, won die van algehele gelijkheid terrein. En voor het aangezicht van God en gebruik makend van analogie-redeneringen, ondanks de luide waarschuwende stem van de wetten der gradatie die zo duidelijk betrekking hadden op alle dingen op aarde en in de hemel, werden er wilde pogingen ondernomen voor het verkrijgen van een overal heersende democratie. Maar toch sproot dit kwaad noodzakelijkerwijs voort uit het grootste kwaad - Kennis. De mens kon niet tegelijkertijd over kennis beschikken en zich overgeven. In die tussentijd verschenen er talloze grote, rokende steden. Groene bladeren verschrompelden ineen voor de hete adem van de ovens. Het mooie gezicht van de Natuur raakte misvormd, als verwoest door de een of andere ziekte.

Vroegtijdig door een onmatige kennis daartoe gebracht, naderde de wereld haar oude dag. Dat zag het merendeel van de mensheid niet, of deed net alsof hij het niet zag, wulps, hoewel ongelukkig voortlevend. Maar de geschiedenis der aarde had mij geleerd dat de prijs die voor de hoogste beschaving betaald moest worden, een zeer grote verwoesting is.

Op dat moment spraken we in de schemering over de tijden die zouden komen wanneer het door de Kunst gewonde oppervlak van de aarde, na die zuivering te hebben ondergaan die de rechthoekige obsceniteiten kon verdrijven, zich opnieuw zou hullen in het groen en de berghellingen en het glimlachende water van het Paradijs en uiteindelijk een geschikte woonplaats voor de mens zou worden; van de door de Dood gezuiverde mens - voor de mens voor wiens nu verheven intellect kennis niet langer vergif met zich mee zou brengen - voor de verloste, wedergeboren, gelukkige en nu onsterfelijke, maar nog steeds stoffelijke mens.
The quest is to be liberated from the negative, which is really our own will to nothingness. And once having said yes to the instant, the affirmation is contagious. It bursts into a chain of affirmations that knows no limit. To say yes to one instant is to say yes to all of existence.

Gebruikersavatar
yopi
Posts in topic: 1
Berichten: 7871
Lid geworden op: 22 aug 2007, 16:28
Contacteer:

Bericht door yopi » 29 jun 2008, 13:13

Deze natuur lijkt me meer het hof van Eden ipv de 'echte' natuur. Dit mooie beeld is typisch bedacht en geeft geen blijk van echte kennis der natuur. Kortom: Het beeld van een dichter, die typisch zich teruggetrokken heeft uit die natuur in een onkwetsbare fantasiewereld.
Terug naar de natuur is trouwens in de oude paradijsmythe net zo verboden als het was in het paradijs om van de boom van de kennis (van goed en kwaad) te eten: Met vlammend zwaard staat daar een aartsengel op wacht om die toegang te beletten.
Deze mythische geschiedenis is een éénrichtingsgeschiedenis, waarin het heil van Jezus Christus komt bij de christenen, en van de verwachting van de Messias bij de Joden. Dat is het héle verhaal ...
"Eruditie is alleen weggelegd voor loosers".
(Umberto Eco: Het Nul-Nummer)

Gesloten

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 6 gasten