Bewijs
Geplaatst: 19 mei 2015, 23:01
(Ik heb een nieuw topic aangemaakt, want het ging niet echt meer over boeken)
Maar in de dagelijkse (dualistische) praktijk gebruik ik het als iets waarvoor geen tegenbewijzen meer mogelijk, cq te verzinnen, danwel te vinden zijn. Dat zou je ook een "zeer sterk vermoeden" kunnen noemen, wat dan als afdoende (bijna-) bewijs geaccepteerd zou kunnen worden.
(Ik rijd niet door rood, waarom niet, omdat een ander groen kan hebben. Rijd ik toch door is de kans op een botsing aanwezig. Dat is voor mij afdoende bewijs om niet door rood te rijden, ik wil geen ongelukken.)
In de niet dagelijkse praktijk, bijvoorbeeld bij het denken in mijn hoofd, zeg maar: het filosoferen, gebruik ik liever intuïtionistische logica.
Ik ben dan ook niet op zoek naar bewijs, maar naar ontkrachting. Kan ik (of anderen) geen tegenbewijzen meer vinden, zal ik het bewijs moeten accepteren. (zie ook: de onzinregel.)
::
Nu vallen er ook dingen onmogelijk te bewijzen:
Er wordt beweerd dat kinderen van vrouwen die rookten tijdens de zwangerschap korter zijn dan die van niet rokende vrouwen.
Een vrouw kan niet twee keer van hetzelfde kind bevallen en dan de ene keer wel, en de andere keer niet roken. Zodoende kun je niet weten of de stelling bewezen is; vermoeden, dat zeker, maar te bewijzen is ze niet.
Dat ik met twee dobbelstenen vaker zeven kan gooien, omdat dat als som vaker voorkomt, is nog geen bewijs dat ik ook zeven ga gooien, ik kan niet dezelfde worp keer op keer overdoen, om te kijken of zeven inderdaad vaker valt.
Wat Leon al aanhaalde: de "gok van Pascal", die kun je toepassen: niet roken als je zwanger bent, of ervan uitgaan dat je meer kans hebt zeven te gooien. Een soort van baat het niet dan schaadt het niet. Maar te bewijzen is het geenszins.
Wiskundige bewijzen, zoals 1+1=2 of 0.999...=1, zijn evenmin bewijzen.
Ze stammen namelijk voort uit de afspraken (axioma's) die gemaakt zijn.
Een wiskundig bewijs betekent dan eigenlijk ook niks anders dan dat je je aan de axioma's gehouden hebt, anders zou het bewijs niet kloppen of een tegenstrijdigheid bevatten. (Zie ook: Gödels onvolledigheidsstelling)
De kunst is dan volgens mij naar een bewijs te kijken of het zowel binnen het dualisme van de Tertium non datur, als het intuïtionistische Ex falso &c valt. Kun je met deze twee gereedschappen de stelling niet bewijzen, dan zou dat wel eens kunnen betekenen dat je aannames niet kloppen.
In mijn onbewijsbare voorbeelden hierboven, kan ik dus ook niet anders dan concluderen dat de aannames niet deugen. (Terwijl "iedereen toch weet" dat je niet moet roken als je zwanger bent en je met twee dobbelstenen vaker 7 gooit. Kan waar zijn, maar "iedereen weet" lijkt me geen bewijs, eenvoudigweg omdat je dat al niet kan bewijzen.)
Ik ben het dan vaak ook niet eens met een bepaalde stelling, omdat ik van mening ben dat de aannames niet kloppen, zo die al gegeven worden.
Ik zal dan ook die aannames bevragen, niet alleen uit nieuwsgierigheid, maar ook (eigenlijk vooral) om erachter te komen volgens welke aannames iemand tot een bepaalde stelling is gekomen.
Zo kan ik wat leren, en misschien de stellingnemer ook. De "makkelijkste" manier, mijn "short-cut", is de stelling te ontkrachten en soms door een aantal aannames van mezelf te geven. Misschien niet de aardigste manier, maar ja, gemak dient de mens.
Iets onmogelijks.philotuut schreef:zeg memeticae, je wil zo graag bewijs bij vanalles. Wat is bewijs voor jou?
Maar in de dagelijkse (dualistische) praktijk gebruik ik het als iets waarvoor geen tegenbewijzen meer mogelijk, cq te verzinnen, danwel te vinden zijn. Dat zou je ook een "zeer sterk vermoeden" kunnen noemen, wat dan als afdoende (bijna-) bewijs geaccepteerd zou kunnen worden.
(Ik rijd niet door rood, waarom niet, omdat een ander groen kan hebben. Rijd ik toch door is de kans op een botsing aanwezig. Dat is voor mij afdoende bewijs om niet door rood te rijden, ik wil geen ongelukken.)
In de niet dagelijkse praktijk, bijvoorbeeld bij het denken in mijn hoofd, zeg maar: het filosoferen, gebruik ik liever intuïtionistische logica.
Ik ben dan ook niet op zoek naar bewijs, maar naar ontkrachting. Kan ik (of anderen) geen tegenbewijzen meer vinden, zal ik het bewijs moeten accepteren. (zie ook: de onzinregel.)
::
Nu vallen er ook dingen onmogelijk te bewijzen:
Er wordt beweerd dat kinderen van vrouwen die rookten tijdens de zwangerschap korter zijn dan die van niet rokende vrouwen.
Een vrouw kan niet twee keer van hetzelfde kind bevallen en dan de ene keer wel, en de andere keer niet roken. Zodoende kun je niet weten of de stelling bewezen is; vermoeden, dat zeker, maar te bewijzen is ze niet.
Dat ik met twee dobbelstenen vaker zeven kan gooien, omdat dat als som vaker voorkomt, is nog geen bewijs dat ik ook zeven ga gooien, ik kan niet dezelfde worp keer op keer overdoen, om te kijken of zeven inderdaad vaker valt.
Wat Leon al aanhaalde: de "gok van Pascal", die kun je toepassen: niet roken als je zwanger bent, of ervan uitgaan dat je meer kans hebt zeven te gooien. Een soort van baat het niet dan schaadt het niet. Maar te bewijzen is het geenszins.
Wiskundige bewijzen, zoals 1+1=2 of 0.999...=1, zijn evenmin bewijzen.
Ze stammen namelijk voort uit de afspraken (axioma's) die gemaakt zijn.
Een wiskundig bewijs betekent dan eigenlijk ook niks anders dan dat je je aan de axioma's gehouden hebt, anders zou het bewijs niet kloppen of een tegenstrijdigheid bevatten. (Zie ook: Gödels onvolledigheidsstelling)
De kunst is dan volgens mij naar een bewijs te kijken of het zowel binnen het dualisme van de Tertium non datur, als het intuïtionistische Ex falso &c valt. Kun je met deze twee gereedschappen de stelling niet bewijzen, dan zou dat wel eens kunnen betekenen dat je aannames niet kloppen.
In mijn onbewijsbare voorbeelden hierboven, kan ik dus ook niet anders dan concluderen dat de aannames niet deugen. (Terwijl "iedereen toch weet" dat je niet moet roken als je zwanger bent en je met twee dobbelstenen vaker 7 gooit. Kan waar zijn, maar "iedereen weet" lijkt me geen bewijs, eenvoudigweg omdat je dat al niet kan bewijzen.)
Ik ben het dan vaak ook niet eens met een bepaalde stelling, omdat ik van mening ben dat de aannames niet kloppen, zo die al gegeven worden.
Ik zal dan ook die aannames bevragen, niet alleen uit nieuwsgierigheid, maar ook (eigenlijk vooral) om erachter te komen volgens welke aannames iemand tot een bepaalde stelling is gekomen.
Zo kan ik wat leren, en misschien de stellingnemer ook. De "makkelijkste" manier, mijn "short-cut", is de stelling te ontkrachten en soms door een aantal aannames van mezelf te geven. Misschien niet de aardigste manier, maar ja, gemak dient de mens.