Begeleider I: De narratieve persoonlijkheid

[yopi]

Om niet gek te worden en geen onderscheid meer te kunnen maken tussen jezelf en anderen vervullen al die soorten homunculi een rol.
Gelukkig heb je ook nog je lichaam (en zijn representatie) en je buitenleven.
Die maken een narratieve persoonlijkheid mogelijk om met beide benen op de grond te blijven staan.
Deze laatste is geen homunculus maar een begeleider in alle modi van het leven.

Hiermee sloot ik (voorlopig) mijn verhaal over de homunculus af.

Of het zelf nu een 'Ding-an-sich' is of een virtueel iets met materiële gevolgen en wat al niet meer in de filosofie, doet er niet toe als het over de narratieve persoonlijkheid gaat.
Ik noem hier die persoonlijkheid een begeleider. Waarvan het er evenmin toe doet of die ontologisch is, of gewoon bestaat (bijvoorbeeld als literaire fictie)

Mensen hebben een verhouding met die begeleider om hun te helpen de chaos van het leven in wat Jos de Mul (in zijn artikel waarnaar ik verwees in het topic Homunculus) een plot te gieten.
Het verschaft een voortdurend veranderende identiteit waarmee wij ons zelf en de wereld kunnen vatten in een steeds niet afgesloten verhaal.
Dit verhaal wordt pas volledig als we dood zijn. Een ander zou er dan een biografie over kunnen schrijven.

Maar tijdens het leven is het auto-biografisch, maar komt niet af.
Wordt soms misschien wel herschreven vanaf het in schemer gehulde begin.

En het is natuurlijk een verhaal waarin allerlei en allerlei figuren voorkomen. Wat en die echt zijn maar hun presentatie in die plot hebben.
Het zelf is niet per se de hoofdpersoon, maar wel een vaste rol in het geheel, samen met die andere blijvende begeleider: het lichaam.

Dit ff als inleiding ..

[neus]

Wat me, denk ik, belangrijk lijkt is het commentaar van die begeleider. De vrijheid om te luisteren of niet, er iets mee te doen of niet, ik weet niet of dat wel oorzakelijk is, dat hangt van die begeleider af. Als die alle mogelijkheden biedt, kan je selectief luisteren.

[yopi]

Een beetje begeleider biedt natuurlijk die vrijheid. Ondanks zijn drang om je te helpen .. Dom als je niet luistert. Maar dat zegt een goed ouder ook.

Wat is de pret om je in het duister op te houden zou ik zeggen.
Boosheid? Dat je niet om het leven gevraagd hebt? zuk soort dinge ...
Er zijn mensen die hun ouders aanklagen dat ze het leven hebben ..

Deze begeleider is in ieder geval een achtergrond figuur in mijn optiek.
Een zwakke kracht, die voor jouw sterk zou moeten wezen. Wat een verschil met de schreeuwers, die aandacht vragen.. wat zeg ik: eisen!

[yopi]

(vervolg) Het is goed om een intuïtie te hebben voor mensen of ficties die het goed met je voor hebben ..

[yopi]

Wat me, denk ik, belangrijk lijkt is het commentaar van die begeleider. De vrijheid om te luisteren of niet, er iets mee te doen of niet, ik weet niet of dat wel oorzakelijk is, dat hangt van die begeleider af. Als die alle mogelijkheden biedt, kan je selectief luisteren.

Dat die begeleider op de achtergrond zit is misschien te begrijpen door het voorbeeld van een kind te nemen. Die speelt met rollen in die fase.
Een verbeelding van een held, waarin die dan plaatsvervangend figureert.
Maar ook dwangmatig, zoals in een liedje van Bram Vermeulen: Tegeltjes wisselen, lantaarnpalen aanraken. Niets laten zien omdat ze aan je rug zien dat je bang bent ..
Dat zijn nog wisselingen van een 'ik' aannemen ..
Later doe je dat niet meer, omdat je wel es besluit om een definitieve rol aan te namen.
... nog meer op de achtergrond.

Maar altijd is die narratieve 'persoon' aanwezig. Het begint met je ouders, daarna anderen binnen het gezin, of vriendjes. ..

Kortom: Ik zie het als een begeleider die je misschien te vroeg wegdrukt.
En dan gooi het kind met het badwater weg ..

[yopi]

(vervolg) en dan misschien ook die gedachte van symmetrie in de spiegelwereld van het innerlijk versus de praktijk van alle dag ..

.. ik hoop dat dit overkomt.

[yopi]

(vervolg 2)

Kortom: Ik zie het als een begeleider die je misschien te vroeg wegdrukt.
En dan gooi het kind met het badwater weg ..

Overigens: Die begeleider is een harde. Die wordt nooit weggedrukt. Misschien wel om dat die de zoveelste representant is van je zelf.

Ik denk wel dat je in principe één bent (logisch bijna). Maar daar krijg je met denken echt geen grip op ..


edit: Aan jezelf ontkom je nooit. Wat betekent dat je zelf iets bent!

(plot?)

[neus]

De begeleider is de personificatie van het commentaar. Het commentaar zou iets van jezelf kunnen zijn of collectief van alle anderen/het andere, maar omdat al het andere contrasteert met jezelf, is dat toch ook weer iets van jezelf.
Aan de andere kant acht ik het commentaar soms werkelijker dan mijzelf, ik moet toegeven dat ikzelf ondergeschikt ben aan het commentaar, ook ooit het veld zal moeten ruimen, terwijl het commentaar doorgaat.

[yopi]

In mijn schizoïde analytische benoemingsmanie in dit en het homunculus topic heb ik de neiging om deze commentator (die jij beschrijft) als superego te benoemen (homunculus VII).

Maar wat je schrijft: "omdat al het andere contrasteert met jezelf, is dat toch ook weer iets van jezelf" ben ik wel eens.
Psychologisch heet dat internalisering van anderen/het-andere.

Dat die commentator doorgaat als jij er niet meer bent laat zien dat L'autre niet te reduceren is tot je zelf. Alleen als representatie.
Het blijft alteriteit (http://nl.wikipedia.org/wiki/Alteriteit).
De internalisering is de reductie van het andere tot zelf of 'het zelfde' (Levinas).

Maar het is waarschijnlijk beter dat ik de begripssplitsing niet te ver doorvoer.

De narratieve persoonlijkheid is wat samen opgroeit met het commentaar van de begeleider. En die begeleider was oorspronkelijk de andere pool van de dyade die je was in de baarmoeder.
Hij beschermt je aan de ene kant tegen de absolute eenzaamheid van een zelf zonder wereld; en aan de andere kant tegen uitlevering aan de wereld zonder zelf (Peter Sloterdijk - commentaar).

[yopi]

(vervolg) Ik schreef

Ik denk wel dat je in principe één bent (logisch bijna). Maar daar krijg je met denken echt geen grip op ..

Oorspronkelijk ben je dus twee, anders zou geen bewustzijn mogelijk zijn.
Voor de conceptie misschien één, maar daar twijfel ik over omdat dat één niets zou zijn. En schepping uit niets wil er bij mij maar niet in.
Dat latere één hangt samen met wat ik de tweede begeleider heb genoemd: je lichaam. Het lichaam maakt wakker bewustzijn mogelijk, met als symmetrische prijs een afgeslotenheid van de rest van de wereld.
Wat wel uitgedrukt wordt met het zinnetje: "De mens is uiteindelijk alleen".
Wat niet waar is natuurlijk. Want de andere symmetrie is dat het überhaupt relaties mogelijk maakt.

Zo is het wel weer even genoeg spraakwaterval ..

[neus]

Yopi,

je hebt het over eenheid, bent misschien ook op zoek naar eenheid, terwijl in principe "twee" de eenheid is. Het is altijd het één tegenover het ander, dus nooit het één tegenover niets. Met de commentator hebben we de schepper van onszelf, maar uiteindelijk ook de destructor van onszelf, want het komen en terugtrekken van de commentator bepaalt onze levensloop.

Recentelijk had ik een periode waar in de commentator afwezig was, je gaat dan op de automatische piloot, misschien iets dat veel anderen kennen. De verleidingen van eten, drinken, genotsmiddelen wordt dan weer groter, er is niets dat je remt, als je niet al bij voorbaat een geremde persoonlijkheid hebt.

Stoïcijns heb ik dat gedragen, wat misschien wel onverdraaglijk is. Ook nu denk ik dat de innerlijke commentator de interesse voor mij wel grotendeels kwijt is. Wat nu nog komt is toegift.

[yopi]

Recentelijk had ik een periode waar in de commentator afwezig was, je gaat dan op de automatische piloot, misschien iets dat veel anderen kennen. De verleidingen van eten, drinken, genotsmiddelen wordt dan weer groter, er is niets dat je remt, als je niet al bij voorbaat een geremde persoonlijkheid hebt.

Stoïcijns heb ik dat gedragen, wat misschien wel onverdraaglijk is. Ook nu denk ik dat de innerlijke commentator de interesse voor mij wel grotendeels kwijt is. Wat nu nog komt is toegift.

De stem van Epictetus is er blijkbaar nog wel. Voor de rest klinkt dit dus dan als een midlife verhaal voor allebei.

Stoïcijns is iets voor mensen in een echt moeilijke omstandigheden.
In onze tijd en plaats is er weer vervorming nodig van deze filosofie.
Bijvoorbeeld zag ik een stroomdiagram op twitter, die weliswaar niet stoïcijns heette, maar mij wel zo'n aangepaste filosofie leek:

In woorden ..

Heb je een probleem?
...Nee. -> Maak je geen zorgen.
...Ja. -> Is er een oplossing voor?
... ..... Ja -> Maak je geen zorgen.
... ..... Nee -> Maak je geen zorgen.

(Whatever: Don't worry, be happy)

[yopi]

(vervolg)

je hebt het over eenheid, bent misschien ook op zoek naar eenheid, terwijl in principe "twee" de eenheid is. Het is altijd het één tegenover het ander, dus nooit het één tegenover niets. Met de commentator hebben we de schepper van onszelf, maar uiteindelijk ook de destructor van onszelf, want het komen en terugtrekken van de commentator bepaalt onze levensloop.

Inderdaad: Nooit het één tegenover niets. Dus ook de twee als eenheid.
Dus is ook de schepping en destructie beperkt. Nooit totaal.

Als je het op een glijdende schaal zou zetten, zou dat de schaal van de bereikbaarheid moeten zijn: Van bijna volledig bereikbaar voor de twee polen van de éénheid, tot bijna volledige onbereikbaarheid voor de twee polen van de éénheid.

Aan de ene kant: De dyade, Tristan en Isolde, de tweeling, de bekeerde, de uitverkorene enzovoort.

Aan de andere kant: Het vreemde heelal met het vervreemde ik, de ongeinspireerde met zijn muze, de omgang in non-plaatsen als stations, vliegvelden, snelwegen etcetera.

De ene kant wordt ook gekaraktiseerd als meer innerlijk. De andere kant als meer uiterlijk.

De begeleider is de middelaar in het buiten, en de intieme partner in het binnen.

In het buiten is het lichaam het voertuig; in het binnen de zwevende dyade.

Of zo ..

[yopi]

(vervolg2) Nog even anekdotisch: De romeinen vierden hun geboortedatum niet als een verjaardag van hen zelf, maar als de verjaardag van hun huisgeest...

[neus]

De wederkerigheid: innerlijk en uiterlijk zijn aan elkaar verbonden en weerspiegelen elkaar. Soms is het moeilijk om innerlijk niet zo te worden als je uiterlijk aangeeft/losmaakt bij anderen.

[yopi]

Ha ha .. Dat is toch de prijs die je moet betalen?
(Ik had al eerder gezegd dat ik het lastig vind om dat te betalen maar dat ik er toch bij wil blijven ..)

Soms is het mooi een rol te oefenen. Sartre is de profeet die zegt dat je wordt zoals anderen je framen .. in moderne termen
Sterk voorbeeld is dat hij gezegd heeft dat een jood een jood is omdat anderen hem zo beschouwen. Dat een identiteit van je vijanden kan komen. Sommigen zijn daar blij mee omdat ze niet met hun filosofie klaarkomen.

Leven de Jihad!

(Dat is trouwens begonnen met arbeidersparadijs van de communisten. Geen hemelse zaken meer (geestelijke), maar het aardse paradijs.

Weer anekdotisch amerikaans: If God does not exist, we make him happen!
De ware evangelist. (tja .. geld vergaren blijkt toch nog niet alles.)

[neus]

Nog even over dat framen door anderen....je kunt er de weg van minste weerstand in kiezen of niet. Het lijkt daarbij in vele gevallen gunstig om niet de weg van minste weerstand te kiezen, maar zal door sommigen worden gezien als absurd dat dit nodig is, God's wreedheid.

[yopi]

Dat krijg je met die almachtigheid .. de wreedheid schuilt in onbevattelijkheid ..

[neus]

God framen is een gevaarlijke bezigheid. Mogelijk is het beste om overal goedheid te zien en blijdschap te voelen. Leap of faith, alle wantrouwen over boord. Zeer lastig...

[yopi]

Nietzsche laat Zarathustra zeggen van zichzelf dat hij argeloos moet wezen.

En dat allemaal om niet dood te bloeden aan wantrouwen, medelijden en de dwang van de markt (niet de liberale markt, maar de goegemeente).

[yopi]

Ik schreef:

Als je het op een glijdende schaal zou zetten, zou dat de schaal van de bereikbaarheid moeten zijn: Van bijna volledig bereikbaar voor de twee polen van de éénheid, tot bijna volledige onbereikbaarheid voor de twee polen van de éénheid.

Een absolute bereikbaarheid is te vinden in het begrip: Perichorese.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Perichorese

Perichorese is een metafoor waarmee de samenhang van de drie personen binnen de Drie-eenheid wordt omschreven. Het geeft weer dat de drie personen Vader, Zoon en Heilige Geest elkaar zodanig doordringen dat zij een gezamenlijke natuur hebben.

Peter Sloterdijk beschrijft dat mooi in 'Blasen' om het dan vervolgens over perichorese te hebben als het over het 'Men' van Heidegger gaat. In het men is de ene mens de ander en andersom. Wederzijdse doordringing en bereikbaarheid in het niet-inidividuele: de massa.

[neus]

Bij drie-eenheden heb ik toch ook wel het idee van buitengesloten vierde...

[yopi]

Ja. Dat is de buitengesloten schepping.

[neus]

De "entourage"... Ik typ een beetje onhandig op tablet vandaar wat kortaf

[yopi]

Het lullige is dat we alleen die entourage ervaren. De rest bedenken we ..

[neus]

Ja welke eenheid we ook kiezen, het doet nooit echt recht aan de werkelijkheid. Het blijft een persoonlijke keuze. Doet me een beetje denken aan de blinden die een olifant omschrijven.

Persoonlijk de begeleider, commentator, complementator, als iets dat nog herkenbaar moet zijn voor de ander, maar wat wel totaal anders is.

[yopi]

Misschien dat die blinden dichter bij de werkelijkheid staan met hun directe contact met de olifant, terwijl de ziende aan grootheidswaan lijdt omdat hij het geheel denkt te zien. De echte zieners waren toch blind niet waar?

[neus]

Het vraagt inderdaad om een andere benadering. Uit het zichtbare haal je geen antwoorden waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Dan lijkt het alleen maar manifest zonder doel of richting. Doel of richting worden er bij verzonnen, maar je krijgt pas echt door welk doel of welke richting, als je de ogen sluit.

[yopi]

Allebei dus .. (?)

[neus]

Om bij het gevoel te komen...dan merk je drang en neiging

[yopi]

Ok. Dus niet de abstractie van een rationalist.

[neus]

Dat inderdaad juist niet, dat mist mogelijk de basis, mogelijk ook niet, maar daar is dan geen zekerheid over mogelijk.