Filosofieforum.nl

Zoals een paar haardijzers die zelfs bij de meest krakkemikkige haard zouden misstaan, een afgeschilferde blauw emaillen pendule, wellicht ooit in levendige kleuren geborduurde kussens, met gehavende aardewerken putti gedecoreerde bloemenstandaards, wrakkige tafeltjes van ondefinieerbaar fabricaat, een mandje van geroest ijzer voor visitekaartjes, onbestemde houtgebrande doosjes, afgrijselijke parelmoeren waaiers met Chinese motieven, een ogenschijnlijk barnstenen ketting, twee wit wollen schoentjes voorzien van met Ierse diamantjes bezette gespen, een gebutst borstbeeld van Napoleon, vlinders achter gebarsten glas, vruchten van veelkleurig marmer onder een ooit doorzichtige glazen stolp, kokosnoten, oude albums vol middelmatige bloemenaquarellen, een enkele ingelijste daguerreotypie (die toentertijd nog helemaal niets antieks had) - kortom, iemand die, gedreven door slechte smaak, zijn zinnen op een van die smadelijke overblijfselen van beslagleggingen van aan lager wal geraakte families had gezet en de uitermate wantrouwige eigenaar naar de prijs had gevraagd, zou een bedrag te horen hebben gekregen dat zelfs de meest perverse verzamelaar van antiquarische gedrochten snel van zijn hebzucht had doen genezen.

Een met adelaarskoppen versierd drievoetig empiretafeltje, een op een gevleugelde sfinx rustende console, een zeventiende-eeuws kabinet, een mahoniehouten boekenkast met daarin een honderdtal boeken in fraaie marokijnen banden, een cilinderbureau met een halfronde klep en een heleboel laatjes, zoals bij een secretaire. En als hij was doorgelopen naar de aangrenzende kamer, had hij daar een luxe hemelbed zien staan, een rustieke etagère vol Sèvresporselein, een Turkse waterpijp, een grote albasten kom en een kristallen vaas; tegen de achterwand stonden met mythologische taferelen beschilderde panelen en twee grote doeken waarop de muzen van de geschiedenis en de komedie waren uitgebeeld, aan de muren hingen Arabische jassen van barakaan, oosterse kleren van kasjmier en een antieke pelgrimsveldfles, en verder stond er nog een prachtig vormgegeven wasbekkenstandaard met een plateau vol toiletartikelen van kostbare materialen - kortom, een bizarre en kostbare verzameling curiosa, die wellicht niet zozeer getuigde van een coherente en verfijnde smaak als wel van een duidelijk verlangen naar protserige weelde.

Michel Chasles is naast onsterfelijk beroemd ook onsterfelijk belachelijk geworden. Marie-Laure Prévost in [1], Marc Bloch in Apologie pour l'histoire en Michael Farquhar in A Treasury of Deception beschrijven hoe Chasles tussen 1861 en 1869 27.000 valse handgeschreven brieven kocht van de Franse vervalser Vrain-Denis Lucas. De naïviteit van Chasles moet enorm geweest zijn: tussen de brieven zaten juweeltjes van Alexander de Grote aan Aristoteles, van Cleopatra aan Marcus Antonius, en van Maria Magdalena aan de verrezen Lazarus. Al deze Bijbelse en historische figuren schreven bovendien oud Frans.