Goethe's FAUST

[yopi]

Voorafgaand aan het oproepen van de duivel om hem een handje te helpen doet Faust eerst zijn beklag over zijn leven tot dan toe ...

FAUST:

Habe nun, ach! Philosophie,
Juristerei und Medizin,
Und leider auch Theologie
Durchaus studiert, mit heißem Bemühn.
Da steh ich nun, ich armer Tor!
Und bin so klug als wie zuvor;

Heiße Magister, heiße Doktor gar
Und ziehe schon an die zehen Jahr
Herauf, herab und quer und krumm
Meine Schüler an der Nase herum-
Und sehe, daß wir nichts wissen können!

Das will mir schier das Herz verbrennen.
Zwar bin ich gescheiter als all die Laffen,
Doktoren, Magister, Schreiber und Pfaffen;
Mich plagen keine Skrupel noch Zweifel,
Fürchte mich weder vor Hölle noch Teufel-
Dafür ist mir auch alle Freud entrissen,
Bilde mir nicht ein, was Rechts zu wissen,
Bilde mir nicht ein, ich könnte was lehren,
Die Menschen zu bessern und zu bekehren.
Auch hab ich weder Gut noch Geld,
Noch Ehr und Herrlichkeit der Welt;
Es möchte kein Hund so länger leben!

Drum hab ich mich der Magie ergeben,
Ob mir durch Geistes Kraft und Mund
Nicht manch Geheimnis würde kund;
Daß ich nicht mehr mit saurem Schweiß
Zu sagen brauche, was ich nicht weiß;
Daß ich erkenne, was die Welt
Im Innersten zusammenhält,
Schau alle Wirkenskraft und Samen,
Und tu nicht mehr in Worten kramen.

...

http://www.digbib.org/Johann_Wolfgang_v ... 49/Faust_I

[Intangible Radjanamadjo]

Doet me erg denken aan de alchemie (mede omdat ik daar een boek over lees - Het Elixer en de Steen van de schrijvers van Heilig Bloed, Heilige Graal).. schijnbaar was Goethe daar ook mee bekend, tenminste als de schrijvers het bij het rechte eind hebben..

Daß ich nicht mehr mit saurem Schweiß
Zu sagen brauche, was ich nicht weiß;
Daß ich erkenne, was die Welt
Im Innersten zusammenhält,

Erg mooie klaagzang over het 'niet weten' en de innerlijke drang om het juist wel te weten.. tis niet helemaal mijn ding, duits, maar hier klinkt toch al wel iets moois in door - ook al snap ik niet alles van wat er geschreven staat

is het de moeite waard, dit boek in de nederlandse vertaling te lezen?

[yopi]

Leuk dat je hierop reageert! (Ik verwachtte 0 reacties)
Het is echt een bijzonder boek en er is een mooie vertaling van (die helaas niet klinkt als dat mooie duits).
Die faustische drang tot weten en ondernemen is misschien wel exemplarisch voor het westen ..
Over het algemeen is alleen het eerste deel een beetje bekend bij mensen. Over de verleiding van Gretchen en zo. Wordt dan als een truttige allegorie gelezen met een vette moraal.
Het tweede deel is totaal anders. Je kunt grasduinen in de link die ik gegeven heb. Maar als je duits slecht is zul je er niet veel van begrijpen, maar krijg je misschien wel een indruk.

Alchemie, christelijke mystiek, griekse godenwereld en nog veel meer wordt opgevoerd.
Hoe dat met Goethe persoonlijk allemaal zit weet ik niet.
Ik ken het boek al vanaf mijn jeugd, dankzij de antroposofen, die veel met Goethe hebben ..

Een stukje uit de vertaling:

FAUST:

Nu heb ik, ach, filosofie,
rechten en medicijnen en, o spijt,
daarnaast ook nog theologie
lang gestudeerd met noeste vlijt.
Hier sta ik nou, ik arme dwaas!
niets wijzer dan ik was, helaas.

...

Wie weet, als ik naar geesten luister
komt eindelijk meer licht in 't duister.
Dan hoef ik niet meer, klam van 't zweet,
te beweren wat ik zelf niet weet
maar krijg te zien welk krachtenspel
ten grondslag ligt aan dit bestel,
'k doorgrond de zaden en het rijpen
en hoef niet steeds naar 't woord te grijpen.

Uigeverij Athenaeum - Polak & Van Gennep
Amsterdam 2001
vertaling: Ard Posthuma

[Kiro]

Mooi. Het boek staat ook al enige tijd op mijn lijstje.

[Mtheman]

Ik denk dat ik het origineel in het Duits tien keer beter vind dan de vertaling. Mede doordat als je de rijm wilt behouden zoals de vertalers voor hebben gekozen delen van de boodschap verloren gaat. Niet dat de letterlijke vertaling beter zou zijn, maar bij

Daß ich nicht mehr mit saurem Schweiß
Zu sagen brauche, was ich nicht weiß;
Daß ich erkenne, was die Welt
Im Innersten zusammenhält,

Wordt vertaalt met :

Dan hoef ik niet meer, klam van 't zweet,
te beweren wat ik zelf niet weet
maar krijg te zien welk krachtenspel
ten grondslag ligt aan dit bestel,

Terwijl letterlijk vertaald:
Dat ik niet meer met zure zweet
te zeggen hoef, wat ik niet weet;
Dat ik herken, wat de wereld
van binnen bij elkaar houdt.
Dat geeft al een heel ander beeld.
Maar ja... dat is een keuze.

[yopi]

Zit wat in M.

en dat 'saurem' zegt ook meer over zijn stemming dan 'klam' ..
Hij is namelijk helemaal niet bang, maar zwaar teleurgesteld .. een zeer zure stemming.

[Intangible Radjanamadjo]

mmzzz.. ik zal dan eens goed kijken naar de vertaling uit de bieb. Volgens mij was die namelijk al uit 1912 of zo.. wellicht dat daar meer naar de inhoud dan de rijmvorm is gekeken, maar dan is te hopen dat de bieb het origineel ook in huis heeft Anders valt er weinig te vergelijken

[yopi]

Het hele boek staat in ieder geval op de website ..

[Intangible Radjanamadjo]

Ja als ik de vertalingen op het internet zo een beetje lees, is het ook zonde van mijn tijd en zonde van het mooie origineel

dan maar voor lief nemen dat ik niet alles meteen zal snappen.. in ieder geval wel goed voor mijn Duits..

[Mtheman]

Als je er niet uit komt geef maar een gil. Dan wil ik je wel helpen bij het vertalen. Het niet snappen van iets ligt vaak niet eens aan de taal waarin het geschreven is, maar de inhoud kan nog wel eens zo worden weergegeven dat het gewoon moeilijk te volgen is. Maar goed... succes ermee IR

[yopi]

Mefisto stelt zich voor:

MEPHISTOPHELES:
Ich salutiere den gelehrten Herrn!
Ihr habt mich weidlich schwitzen machen.

FAUST:
Wie nennst du dich?

MEPHISTOPHELES:
Die Frage scheint mir klein Für einen, der das Wort so sehr verachtet,
Der, weit entfernt von allem Schein,
Nur in der Wesen Tiefe trachtet.

FAUST:
Bei euch, ihr Herrn, kann man das Wesen
Gewöhnlich aus dem Namen lesen,
Wo es sich allzu deutlich weist,
Wenn man euch Fliegengott, Verderber, Lügner heißt.
Nun gut, wer bist du denn?

MEPHISTOPHELES:
Ein Teil von jener Kraft, Die stets das Böse will und stets das Gute
schafft.

FAUST:
Was ist mit diesem Rätselwort gemeint?

MEPHISTOPHELES:
Ich bin der Geist, der stets verneint!
Und das mit Recht; denn alles, was entsteht,
Ist wert, daß es zugrunde geht;
Drum besser wär's, daß nichts entstünde.
So ist denn alles, was ihr Sünde,
Zerstörung, kurz, das Böse nennt,
Mein eigentliches Element.

FAUST:
Du nennst dich einen Teil, und stehst doch ganz vor mir?

MEPHISTOPHELES:
Bescheidne Wahrheit sprech ich dir.
Wenn sich der Mensch, die kleine Narrenwelt
Gewöhnlich für ein Ganzes hält-
Ich bin ein Teil des Teils, der anfangs alles war
Ein Teil der Finsternis, die sich das Licht gebar
Das stolze Licht, das nun der Mutter Nacht
Den alten Rang, den Raum ihr streitig macht,
Und doch gelingt's ihm nicht, da es, so viel es strebt,
Verhaftet an den Körpern klebt.
Von Körpern strömt's, die Körper macht es schön,
Ein Körper hemmt's auf seinem Gange;
So, hoff ich, dauert es nicht lange,
Und mit den Körpern wird's zugrunde gehn.

FAUST:
Nun kenn ich deine würd'gen Pflichten!
Du kannst im Großen nichts vernichten
Und fängst es nun im Kleinen an.

MEPHISTOPHELES:
Und freilich ist nicht viel damit getan.
Was sich dem Nichts entgegenstellt,
Das Etwas, diese plumpe Welt
So viel als ich schon unternommen
Ich wußte nicht ihr beizukommen
Mit Wellen, Stürmen, Schütteln, Brand-
Geruhig bleibt am Ende Meer und Land!
Und dem verdammten Zeug, der Tier- und Menschenbrut,
Dem ist nun gar nichts anzuhaben:
Wie viele hab ich schon begraben!
Und immer zirkuliert ein neues, frisches Blut.
So geht es fort, man möchte rasend werden!
Der Luft, dem Wasser wie der Erden
Entwinden tausend Keime sich,
Im Trocknen, Feuchten, Warmen, Kalten!
Hätt ich mir nicht die Flamme vorbehalten,
Ich hätte nichts Aparts für mich.

[Intangible Radjanamadjo]

Als je er niet uit komt geef maar een gil. Dan wil ik je wel helpen bij het vertalen. Het niet snappen van iets ligt vaak niet eens aan de taal waarin het geschreven is, maar de inhoud kan nog wel eens zo worden weergegeven dat het gewoon moeilijk te volgen is. Maar goed... succes ermee IR

Tis niet zo heel erg met mijn duits hoor zal hooguit af en toe wat woorden moeten opzoeken, maar eerst maar eens beginnen met lezen.. dat is nog veel belangrijker

Anyway, ik onthoud je aanbod natuurlijk wel even